Rośnie na terenach o dużej wilgotności gleby i powietrza, toteż na halach uważa się go za wskaźnik dobrego zaopatrzenia w wodę.
Występowanie
Siedlisko: lasy liściaste i mieszane, polany, zręby, hale
Występowanie: góry środkowej, południowej i wschodniej Europy, w Polsce jedynie w Bieszczadach
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Bławatek pochodzi z Bliskiego Wschodu, Półwyspu Bałkańskiego i Sycylii, skąd rozprzestrzenił się wraz z uprawami zbóż – najchętniej rośnie w życie. Z kwiatów pozyskiwano błękitny barwnik do farbowania wełny, papieru i artykułów spożywczych. W czasach prasłowiańskich traktowany był jako roślina lecznicza do tamowania krwi, leczenia ran i ukąszeń węży. Obecnie potwierdzono jego właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwalergiczne i moczopędne. Z właściwościami leczniczymi chabrów wiąże się także ich nazwa rodzajowa (łac. centaurea), pochodząca od mitologicznego centaura Chirona, półczłowieka-półkonia, nauczyciela i wychowawcy wielu greckich herosów, a także Asclepiosa, sławnego lekarza, któremu przekazał swą wiedzę o leczniczych właściwościach ziół. Chiron, ugodzony przypadkowo przez Heraklesa zatrutą strzałą, oddał swą nieśmiertelność Prometeuszowi, a sam został umieszczony na niebie przez Zeusa jako konstelacja gwiazd.
Występowanie
Roślina lecznicza
Siedlisko: pola uprawne (szczególnie zboża, w tym żyto), tereny ruderalne
Występowanie: roślina kosmopolityczna, towarzysząca uprawom zbóż
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Łacińska nazwa (łac. leontodon hispidus) w całości nawiązuje do liści – rodzajowa do grubego ząbkowania brzegu blaszki liściowej (łac. leon = lew, łac. odus = ząb), a gatunkowa do jej owłosienia (łac. hispidus = szorstki, sztywno owłosiony).
Występowanie
Siedlisko: łąki, skały, piargi, przydroża, od niżu po piętro subalpejskie
Występowanie: Europa
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Zwany też pychawcem. Roślina o charakterystycznym, nieprzyjemnym zapachu. Z tego powodu używana jako środek przeciw molom. Wyciągi wodne stosowane są jako przeciwwirusowe środki ochrony roślin. Właściwości lecznicze rośliny odkrył podobno św. Robert, żyjący na przełomie VII i VIII wieku i stąd łacińska nazwa gatunkowa (łac. geranium robertianum) – stosował bodziszek w kamicy nerkowej oraz w krwawieniach.
Występowanie
Roślina lecznicza
Siedlisko: lasy, zarośla, cieniste skały, mury, piargi, w górach po piętro kosodrzewiny
Występowanie: prawie cała Europa, umiarkowane strefy Azji, Afryka, zawleczony do Ameryki i Nowej Zelandii
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Kwiaty zapylane są przez motyle z długą ssawką. Trzmiele z krótkim „ryjkiem” wygryzają dziurę w ściankach kielicha i korony, wykradając nektar bez zapylania kwiatów.
Występowanie
Siedlisko: łąki, lasy liściaste i brzegi lasów
Występowanie: prawie cała Europa
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Kwiaty otwierają się w pełni dopiero nocą, wabiąc ćmy, które je zapylają. W dopełniaczu bniec ma dwie formy: „bieńca” i „bnieca”, z czego ta pierwsza jest jedynym przykładem w języku polskim wyrazu z dwoma ruchomymi „e”.
Występowanie
Siedlisko: miejsca ruderalne, zarośla, pola, przydroża
Występowanie: cała Europa
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jedyny dziko rosnący w Polsce gatunek bluszczu. Krzew pnie się po korze drzewa za pomocą czepnych korzonków przybyszowych i stąd jego łacińska nazwa hedera (z grec. hedera – umocowanie). Liście zimozielone – czyli nie opadają na zimę. W Polsce roślina zakwita bardzo rzadko (a zakwita dopiero po 8-10 latach). Uprawa bluszczu w celach dekoracyjnych sięga starożytności, kiedy to odgrywał ważną rolę w kulcie Dionizosa, przedstawianego w wieńcu z bluszczu na głowie i z obwiniętą bluszczem pałką w ręku. Bluszcz jest rośliną długowieczną – rośnie 500 do 1000 lat!
Występowanie
Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: lasy liściaste mieszane i bukowe
Występowanie: w niższych położeniach górskich do 780mnpm.
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Stara roślina lecznicza, wymieniana już w chińskich zielnikach 3000 lat temu! Wykorzystywano jej działanie wykrztuśne oraz przeciwzapalne i moczopędne. Znana była także lekarzom starożytnej Grecji i Rzymu (Pliniusz Starszy polecał ją na 24 choroby), Persji oraz Arabii – stosowano ją m.in. na ukąszenia skorpionów i węży. Na Litwie stosowano wino wymieszane z sokiem z liści babki na krwawienia wewnętrzne. W naszym kraju stosowano ją na wszelkie rany, owrzodzenia, oparzenia oraz ukąszenie żmii oraz owadów, a także jako antidotum na miłosne czary. Ponadto młode liście są jadalne, zawierają dużo witaminy C – w wielu krajach Europy sporządza się z nich surówkę (łącznie z liśćmi mniszka i pokrzywy) lub gotuje jak kapustę albo szpinak. Stanowi także dodatek do zup ziołowych, sosu beszamelowego lub twarogu. Dodawana do karmy dla gryzoni zmniejsza u nich zachorowalność na nowotwory.
Występowanie
Siedlisko: łąki, pastwiska, przydroża, trawniki, brzegi wód, na polach jako chwast roślin uprawnych (zwłaszcza koniczyny), od nizin po piętro halne
Występowanie: Europa, zawleczona na całym świecie
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
