Jeden z 4 gatunków rosnących w Polsce żywokostów jest gatunkiem typowym dla wschodniokarpackiej buczyny, ale spotykany również w Karpatach Zachodnich aż po Babią Górę. Nazwa gatunkowa podkreśla sercowaty kształt liści.
Występowanie
Siedlisko: Buczyna karpacka, olszyny, ziołorośla
Występowanie: Europa, Azja, subendemit karpacki, w Polsce od Bieszczadów po Babią Górę
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Nazwa łacińska symphytum officinale powstała w średniowieczu od greckiego słowa symphein – zrastać się, ponieważ bogatych w skrobię korzeni żywokostu – po ugotowaniu tężejących jak gips, używano do unieruchamiania złamanych kończyn. Ponadto zawiera alantoinę przyspieszającą gojenie się ran, wykorzystywaną do dziś w medycynie. Jednak ze względu na zawarte w korzeniu substancje hepatotoksyczne i rakotwórcze pozyskuje się ja dziś syntetycznie. Liści żywokostu używano do barwienia tkanin na jasnobrązowy kolor. Występuje w dwóch odmianach barwnych: fioletowej i żółtej.
Występowanie
roślina lecznicza, trująca
Siedlisko: wilgotne łąki, brzegi wód, rowy, zarośla
Występowanie: Europa, zachodnia Syberia, Azja Mniejsza, zdziczały w Ameryce Północnej
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Żywiec gruczołowaty jest subendemitem karpackim, będącym typowym składnikiem buczyny karpackiej. Po obecności tej rośliny można poznać, w których miejscach pierwotna buczyna karpacka regla dolnego została zastąpiona przez sztucznie zasadzoną monokulturę świerka.
Występowanie
Siedlisko: głównie lasy bukowe, rzadko świerkowe i zarośla kosówki
Występowanie: Karpaty
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jest typowym składnikiem tzw. buczyny sudeckiej. Rodzajowa nazwa łacińska (dentaria) nawiązuje do charakterystycznych łusek pokrywających kłącze, a przypominających zęby (łac. dens =ząb).
Występowanie
Siedlisko: buczyny
Występowanie: tereny górskie środkowej Europy, w Polsce w Sudetach, zachodniej części Karpat i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Nazwę rodzajową (łac. gagea lutea) utworzono na cześć angielskiego mecenasa nauki i botanika amatora sir Thomasa Gage’a (1781-1820).
Występowanie
Siedlisko: wilgotne łąki, łęgi, zarośla, lasy liściaste, parki
Występowanie: prawie cała Europa
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Często mylony z krokusem, który jednak w przeciwieństwie do zimowita kwitnie wiosną. Nazwa rodzajowa (łac. colchicum autumnale) związana jest z Kolchidą, uważaną w starożytności za ojczyznę trucizn i trucicieli. I rzeczywiście roślina zawiera silny cytostatyk kolchicynę, stosowany w dnie (podagrze). Dawka śmiertelna dla człowieka to 20-40 mg czyli od pięciu do dziesięciu nasion. Do zatrucia może dojść również w sposób pośredni, po spożyciu mleka kóz i owiec, które zjadły zimowit jesienny. Śmiertelność w przypadku zatrucia dochodzi do 90%.
Występowanie
Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: wilgotne łąki
Występowanie: zachodnia, środkowa i południowa Europa
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Mimo, że kwitnie co roku, nasiona wytwarza rzadko (stąd polska nazwa ziarno-płon), a rozprzestrzenia się głównie na drodze wegetatywnej. Dawniej jadano na wiosnę bogate w witaminę C liście ziarnopłonu w celu zapobieżenia szkorbutowi, a także na krwawienia. Po przekwitnięciu w liściach odkłada się trucizna protoanemonina, znikająca jednak podczas suszenia lub gotowania. Zaprawiane w occie pączki kwiatowe używano jako namiastkę kaparów.
Występowanie
Roślina trująca
Siedlisko: wilgotne lasy liściaste, zarośla, parki, cieniste miejsca na łąkach
Występowanie: Europa, Bliski Wschód
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Łacińska nazwa (anemone ranunculoides) wskazuje na podobieństwo do jaskrów (łac. ranunuculus = jaskier).
Występowanie
Roślina trująca
Siedlisko: cieniste lasy liściaste i zarośla
Występowanie: środkowa Europa
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych.
Występowanie
Roślina trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: suche zarośla, skraje lasów, na glebach wapiennych, w Alpach do 1200mnpm
Występowanie: południowa Syberia, wschodnia Europa, zachodnia granica występowania przebiega przez południowo-wschodnią Francję
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Nazwa (łac. anemone nemorosa), wymieniana już przez autorów starożytnych, pochodzi z greckiego anemos – wiatr. Wytłumaczenie może być prozaiczne lub romantyczne. Prozaiczne: ze względu na łatwo odrywające się płatki. Romantyczne: istniała legenda, że kwiaty te kwitną tylko na silnym wietrze.
Występowanie
Roślina trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: murawy wysokogórskie, łąki, zarośla, w Tatrach powyżej 1100mnpm, w Sudetach powyżej 1400mnpm
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
