Category

Obowiązująca

Wrzos zwyczajny

  | Atlas Roślin, Fioletowy, Obowiązująca, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Łacińska nazwa wrzosu (łac. calluna vulgaris) wywodzi się od greckiego kallyno = czyszczę, zamiatam, bo rzeczywiście dawniej wyrabiano z jego gałązek miotły. W Laponii kryto wrzosem dachy, a w Szkocji podobno moszczono nim posłania. Używano także wrzosu do aromatyzowania piwa (zamiast szyszek chmielowych). Wysoko ceniony jest również ostry w smaku, o leśnym aromacie wrzosowy miód. Kwiaty wrzosu ponadto zawierają liczne związki lecznicze (m. in. flawonoidy kwercytrynę i mirycytrynę, glikozyd arbutynę, gorycze) o działaniu przeciwzapalnym i moczopędnym, a także uspokajającym, stosowane głównie w chorobach układu moczowego. Wrzos miejscami tworzy prawie jednogatunkowe łany, nieraz wielohektarowe czyli wrzosowiska. Jest to siedlisko antropogeniczne związane z karczowaniem lasów i wypasem owiec. W Polsce wrzosowiska powstają głównie na terenach często nawiedzanych przez pożary – poligonach. Zaniechanie wypasu lub ustanie cyklicznych pożarów powoduje wkraczanie na te tereny drzew – brzóz i sosen i przekształcenie się wrzosowiska w bory.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: wrzosowiska, suche bory sosnowe, lasy brzozowe, przydroża, hale
Występowanie: Europa, północno-zachodnia Afryka, Azja Mniejsza, zachodnia Syberia

Okres kwitnienia

  • sierpień
  • wrzesień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wilczomlecz sosnka

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Kwiecień, Lipiec, Maj, Obowiązująca, Zielony | Brak komentarzy

Trujący sok mleczny zawiera lakton euforbon, szkodliwy dla większości zwierząt. Nie wrażliwe są jednak na tę substancję gąsienice zawisaka wilczomleczowca, dla których jest jedyną rośliną żywicielską.

Występowanie

Roślina trująca
Siedisko: ubogie murawy, suche zarośla i zbocza, przydroża, suche łąki i pastwiska
Występowanie: środkowa i południowa Europa, Syberia, zawleczony w Ameryce Północnej

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec
  • lipiec

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wilczomlecz migdałolistny

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Maj, Obowiązująca, Zielony | Brak komentarzy

Łacińska nazwa (euphorbia amygdaloides) upamiętnia postać Euphorbosa, żyjącego w I w pne nadwornego lekarza mauretańskiego króla Juby II. Wilczomlecze zawierają ostry sok mleczny, zawierający u większości gatunków trujące substancje (stąd polska nazwa).

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: lasy, zwłaszcza bukowe w górach i na pogórzu

Okres kwitnienia

  • maj
  • czerwiec

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wierzbówka kiprzyca

  | Atlas Roślin, Czerwony i różowy, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień | Brak komentarzy

Polska nazwa nawiązuje do podobieństwa liści wierzbówki i wierzby. U gatunku tego niemiecki botanik Christian Sprengel (1750-1816) odkrył zjawisko obcopylności (ksenogamii) czyli przenoszenia pyłku z pylników danej rośliny na znamię kwiatu innego osobnika – dało to początek współczesnej wiedzy o biologii zapylania. Dawniej w Rosji odpowiednio spreparowane liście wierzbówki były używane jako namiastka herbaty.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: zręby, obrzeża lasów i zarośli, brzegi potoków, ziołorośla
Występowanie: Europa, Azja, Ameryka Północna, Wyspy Kanaryjskie

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Widłak wroniec (wroniec widlasty)

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień | Brak komentarzy

Przez górali zwany nietotą. Wroniec odróżnia się do pozostałych widłaków nieobecnością kłosów zarodnionośnych (zarodnie wykształcają się w kątach liści). Od wykiełkowania zarodnika do osiągnięcia pełnej dojrzałości mija ok. 20 lat. Ziele wrońca zawiera trujące alkaloidy (likopodynę i selaginę), a wywar z niego był niegdyś używany jako środek przeciw pchłom i wszom.

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: lasy zwłaszcza świerkowe, zarośla kosówki, wysokogórskie murawy
Występowanie: kosmopolityczna roślina górska, niewystępująca jedynie w rejonach suchych oraz strefie sub- i tropikalnej

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień
  • październik

Widłak sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Widłak jałowcowaty

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Nazwa łacińska rodzaju widłaków (lycopodium) wywodzi się od dwóch greckich słów lycos = wilk, podion = łapka, a powstała z przekładu XVI-wiecznej niemieckiej jej nazwy. Polska nazwa nawiązuje do widlasto rozgałęzionych pędów. Zarodników (których zbiór do niedawna był dozwolony) używano w medycynie ludowej, a także w odlewnictwie, do wyrobu sztucznych ogni i w przemyśle farmaceutycznym do produkcji zasypek i pudrów. Ziele zawiera trujące alkaloidy (likopodynę i annotynę).

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: cieniste, wilgotne lub torfiaste lasy iglaste, mieszane, zarośla kosówki
Występowanie: północna i środkowa Europa, północna Azja, Ameryka Północna

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Widłak sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wełnianka pochwowata

  | Atlas Roślin, Biały, Kwiecień, Maj, Marzec, Obowiązująca | Brak komentarzy

Wszystkie gatunki wełnianek związane są z terenami otwartymi, ponieważ do swego rozwoju potrzebują dużo światła. Na mokrych, bagiennych łąkach wełnianki występują często w dużej liczbie, nadając im w trakcie owocowania wygląd widocznej z daleka białej plamy. Być może właśnie stąd wzięła się tradycyjna nazwa „bielawy”, jaką określa się takie zabagnione łąki na torfowiskach niskich oraz na wilgotnych górskich młakach. Puchu z wełnianek używano dawniej do wypełniania poduszek oraz próbowano z niego wyrabiać nici. Miał to być taki polski odpowiednik bawełny. Niestety, jako że włoski są kruche i łamliwe, wykonane z nich nici są bardzo nietrwałe. Zaniechano więc tych prób. Dziś rośliny te wykorzystywane są niekiedy na suche bukiety. Kwiaty są zapylane przez wiatr, dlatego nie są barwne i roślina nie wytwarza nektaru. Nazwę rodzaju eriophorum wymyślił Linneusz, składając ją z greckich słów erion – wełna i phoreo – noszę.

Występowanie

Siedlisko: torfowiska, mokre łąki w górach

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień
  • maj

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wawrzynek wilczełyko

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Kwiecień, Marzec, Obowiązująca | Brak komentarzy

Daphne – pierwotnie nazywano drzewo laurowe, w które według wierzeń Greków została przemieniona nimfa Dafne. Na obecny rodzaj wawrzynek nazwa przeniesiona została przez Linneusza, ze względu na podobieństwo liści wawrzynka do lauru. Wilczełyko natomiast pochodzi od szczególnie mocnego i wytrzymałego łyka. Roślina cieszy się złą sławą truciciela, w wypadku zatrucia śmiertelność wynosi ok. 30%. Trujące są wszystkie części rośliny. Nawet dotknięcie powoduje zapalenie skóry, ale najgroźniejsze jest spożycie nęcąco wyglądających czerwonych owoców – już 10-12 dojrzałych jagód stanowi dawkę śmiertelną dla dziecka. Nie są one natomiast trujące dla ptaków, które zjadając je rozsiewają nasiona.

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: żyzne lasy, głównie grądy i buczyny, zarośla kosówki, zwłaszcza na podłożu zasobnym w węglan wapnia
Występowanie: Europa i Azja

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Urdzik karpacki

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Fioletowy, Kwiecień, Lipiec, Maj, Obowiązująca | Brak komentarzy

Zwany także jaślinkiem. Urdzik karpacki jest endemitem zachodniokarpackim. Liście rośliny zebrane są w przyziemną różyczkę, przytuloną do podłoża, co chroni roślinę przed nadmierną utratą ciepła. Poza nim występuje w Polsce jeszcze urdzik górski, spotykany w Beskidach Zachodnich.

Występowanie

Siedlisko: górskie lasy bukowe, jodłowe i świerkowe, łąki, hale, brzegi potoków, murawy naskalne
Występowanie: Karpaty Zachodnie, w Polsce na Pilsku, Babiej Górze, Policy, w Gorcach, na Wzniesieniu Gubałowskim i w Tatrach

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec
  • lipiec

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Tojad mocny

  | Atlas Roślin, Fioletowy, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Zwany także mordownikiem lub pantofelkami Matki Boskiej. Według mitologii greckiej tojad powstał ze śliny trójgłowego psa Cerbera, stróża Hadesu. Teofrast natomiast łacińską nazwę rodzajową tojadu (aconitum firmum) wywodzi od miasta Akanos (Aconae). Korzeń zawiera bardzo trujące alkaloidy (głównie akonitynę), działające porażająco na nerwy czuciowe, płytkę motoryczną i ośrodkowy układ nerwowy. Już Pliniusz Starszy nazwał ją „arszenikiem roślinnym”. W starożytności używano jej do zatruwania strzał, a w okresie renesansu używano tojadu jako trucizny. Objawami zatrucia są nadmierne wydzielanie się śliny, duszność, drżenie, przyspieszenie tętna i oddechu. Już 0.3-2g bulw stanowi dawkę śmiertelną (10mg czystej akonityny). Stąd, pomimo że tojad był stosowany jako roślina lecznicza, został w wielu krajach wycofany.

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: brzegi potoków, obrzeża lasów i zarośli, hale, od regla dolnego po piętro halne
Występowanie: góry Europy

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym