Często powtórnie zakwita we wrześniu. Kwiaty reagują bardzo silnie na bodźce termiczne, nawet różnica 1C może powodować śrubowate zwijanie się kielicha kwiatu. Równie silnie reagują na wstrząsy.
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: skały i murawy nawapienne, hale
Występowanie: góry Eurazji, w Polsce w Tatrach, Pieninach i na Spiszu
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Często trafiają się kwiaty „albinosy” o białej barwie.
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: łąki i murawy naskalne, po piętro kosówki
Występowanie: Góry Kruszcowe, Sudety, Karpaty, Bośnia, Czarnogóra
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jest to jedyna spośród 18 polskich goryczek nie objęta ochrona całkowitą i najpospolitsza. Polska nazwa goryczka pochodzi od gorzkich substancji, które zawiera roślina. Łacińska natomiast (gentiana asclepiadea) łączona jest z żyjącym w I wieku p.n.e. królem Ilirii, Gencjuszem II, odkrywcą leczniczych właściwości goryczki żółtej, stosowanej przeciw dżumie. Zapylana jest głównie przez trzmiele, które często próbując nektar przegryzają rurkę kwiatową.
Występowanie
Roślina lecznicza, pod częściową ochroną
Siedlisko: łąki, polany, obrzeża lasów i zarośli, brzegi potoków
Występowanie: góry środkowej i południowej Europy, Kaukaz, w Polsce w Karpatach, Karkonoszach, Górach Świętokrzyskich, Ojcowie
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Występuje w surowym i chłodnym klimacie najwyższych położeń górskich – stąd jej łacińska nazwa (łac. gentiana frigida, łac. frigida = zimna).
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: skały, murawy, wyłącznie na granicie
Występowanie: Alpy Wschodnie, Karpaty, Riła i Piryn, w piętrze turniowym
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jedyna krajowa żółta goryczka, wszystkie pozostałe 17 gatunków ma niebieską lub fioletową barwę kwiatów. Zawiera lecznicze substancje gorzkie, pobudzające łaknienie i trawienie. Jej kuzynka – goryczka żółta zawiera najbardziej gorzką znaną w świecie roślinnym substancję – amarogentynę.
Występowanie
Roślina lecznicza, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: murawy, traworośla, utrwalone piargi, na podłożu bezwapiennym, w piętrze kosówki i halnym
Występowanie: Alpy, Sudety, Karpaty, góry Półwyspu Bałkańskiego
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Nazwę gatunkową nadano na cześć francuskiego lekarza, botanika i podróżnika Karola de Lecluse, zwanego Klusjuszem (1526-1609). Rośnie w zwartych kępach, co chroni ją przed utratą ciepła i silnymi wiatrami.
Występowanie
Roślina lecznicza, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: murawy, półki skalne, wyłącznie na wapieniu, od regla dolnego po piętro alpejskie
Występowanie: Alpy, Jura, Schwarzwald, Karpaty, w Polsce tylko w Tatrach
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Należy do rodziny storczykowatych.
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: murawy naskalne, od pogórzy po piętro halne, głównie w piętrze kosówki
Występowanie: góry środkowej Europy, Skandynawii, Wyspy Brytyjskie, Grenlandia, wschodnia część Ameryki Północnej, w Polsce w Sudetach i Tatrach
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Gnieźnik jest bezzieleniowym storczykiem pasożytującym na grzybie rhizoctonia neottiae, od którego pobiera wodę, sole mineralne i substancje organiczne. „Na co dzień” żyje pod ziemią w postaci podziemnego kłącza, a nadziemne pędy wytwarza jedynie w celu rozmnażania. Brązowe kwiaty nie zawierają nektaru ani nie pachną, a zapylane są przez muchy lub zapylają się same. W latach suchych gnieźniki, których pędy nie mogą przebić stwardniałej warstwy gleby, mogą nawet kwitnąć pod ziemią i wytwarzać dojrzałe owoce. Nazwa polska i łacińska (neottia nidus-avis) pochodzi od kształtu splątanych korzeni, podobnych do ptasiego gniazda (łac. neottia = ptasie gniazdo, nidus = gniazdo, avis = ptak).
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: cieniste lasy liściaste, zwłaszcza bukowe, po regiel górny
Występowanie: prawie cała Europa i Kaukaz
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jest półpasożytem, który wnika ssawkami do korzeni roślin żywicielskich, pobierając od nich wodę i sole mineralne. Pasożytuje na roślinach łąk alpejskich. Zawiera trującą dla zwierząt aukubinę.
Występowanie
Roślina trująca
Siedlisko: wysokogórskie murawy, częściej na wapieniu niż na granicie, od podnóży po turnie, najczęściej w piętrze halnym
Występowanie: obszar arktyczny oraz góry Europy, w Polsce tylko w Tatrach
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Gnidosz jest półpasożytem. Dawniej wywaru z gnidosza używano do odwszawiania zwierząt – stąd polska i łacińska nazwa (łac. pediculus = wesz). Łacińską nazwę gatunkową (łac. pedicularis oederi) nadano na cześć niemieckiego botanika Georga Oedera (1728-1791).
Występowanie
Siedlisko: wysokogórskie murawy, na podłożu zasobnym w węglan wapna, od regla dolnego po turniowe, głównie w piętrze halnym
Występowanie: północna Europa, Alpy, Karpaty, góry Półwyspu Bałkańskiego, Azja, Alaska, w Polsce tylko w Tatrach
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
