Category

Kwiecień

Knieć błotna

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Kwiecień, Maj, Marzec, Obowiązująca, Żółty i pomarańczowy | Brak komentarzy

Znana głównie pod nazwą kaczeniec lub kaczyniec, w niektórych rejonach kraju zwana także majówką. Roślina trująca, ale dawniej nierozwinięte pączki kwiatowe były używane jako namiastka kaparów. Knieć wabi owady sokiem, specjalnymi plamami i rysunkami, które mogą być zauważone tylko przez reagujące na ultrafiolet oczy owadów.

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: śródleśne młaki, mokre łąki, źródliska, brzegi wód
Występowanie: w całej Europie z wyjątkiem Hiszpanii i południowych Włoch, Azja, Ameryka Północna

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec

Knieć sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Klon zwyczajny

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Kwiecień, Marzec | Brak komentarzy

Dawniej uznawany za drzewo o magicznej mocy, sprawujące opiekę nad żywymi i umarłymi, mające moc odpędzania diabła. Moc tę wzmacniało pukanie w niemalowane drewno, a zwyczaj ten przetrwał do dziś. Z drewna klonowego wyrabiano „deski grobowe”, na których oddawali ducha konający – ponoć czyniło to zgon łatwiejszym. Po pogrzebie deskę wynoszono na rozstaje dróg, by duch umarłego mógł spokojnie odejść w zaświaty. Twarde i ciężkie drewno również dziś wykorzystywane jest bardzo szeroko: w meblarstwie, stolarstwie, w przemyśle samochodowym, na deszczułki posadzkowe, części maszyn, wyroby kołodziejskie, narzędzia, rękojeści, drobny sprzęt kuchenny, prawidła obuwnicze, obcasy, zabawki, futerały i części sprzętu laboratoryjnego, wyroby snycerskie, a także w lutnictwie do wyrobu mechanizmów pianin i fortepianów, boków i den instrumentów muzycznych. Amerykański kuzyn naszego klonu zwyczajnego – klon cukrowy dostarcza syropu klonowego, a jego liść stał się symbolem Kanady (znajduje się na fladze i w godle). Sprowadzono go również do Polski (np. Żelazowa Wola).

Występowanie

Siedlisko: domieszka lasów liściastych na niżu i w niższych położeniach górskich (do 1100mnpm), nie tworzy czystych drzewostanów, często sadzony wzdłuż ulic
Występowanie: Europa, Kaukaz

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Jodła pospolita

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Kwiecień, Maj, Obowiązująca | Brak komentarzy

Dzieje jodły, jak ustalili uczeni, sięgają 70 tysięcy lat wstecz, a jej nazwa (łac. abies alba), nawiązująca do pokroju drzewa, pochodzi z sanskrytu (sans. abh = obfitość, być bujnym). W starożytności jodła poświęcona była w Grecji bogini Artemidzie – dziewiczej bogini lasów i opiekunce dzikich zwierząt. Starożytny Rzym przejął od Greków kult jodły wykorzystując jej „wróżebne” właściwości. Również u Żydów jodła była drzewem boskim, z niej to budowano przybytki sakralne (np. w świątyni Salomona belki stropowe były z drewna jodłowego). Generalnie wszędzie tam, gdzie występuje jodła w kulturze licznych narodów – jest ona drzewem świętym, ale u Rumunów (Dacja) jest to drzewo najświętsze. W Polsce jodła nie miała wprawdzie takiego kultu jak na południu Europy, ale otaczana była szacunkiem. Zwłaszcza górale w wielu pieśniach zwyczajowych i obrzędach odwołują się do jodły i jej magicznych, ale życzliwych dla człowieka właściwości. Wierzyli w jej lecznicze właściwości, sadzając chorych pod pniem jodły, co miało im przywrócić zdrowie. Samo siedzenie uzdrowić zapewne nie może, ale napar ze świeżych pędów i pąków pomaga na choroby płucne. Słynna była tzw. „Gruba Jodła” rosnąca pod Zawoją opisana w 1906 roku przez Hugo Zapałowicza. Miała ona obwód pierśnicy 676 cm, a szacowano ją na 600 lat. Pień tej jodły przetrwał do dziś i znajduje się w Nadleśnictwie Sucha Beskidzka. Aktualnie najstarsza jodła rośnie koło Zawoi i ma 435 lat, a obwód 640 cm. Jodła jest gatunkiem niezwykle czułym na zanieczyszczenia – stanowi jeden z bioindykatorów skażenia środowiska. Rośnie na terenach górskich – niektóre jej gatunki rosną nawet na wysokości 4000mnpm w Himalajach. Miękkiego drzewa jodłowego używano do wyrobu instrumentów muzycznych, a także na maszty okrętowe.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: dolnoreglowe lasy mieszane z bukiem lub świerkiem lub czyste drzewostany (Puszcza Jodłowa w Górach Świętokrzyskich), do 1000mnpm, w Tatrach do 1400mnpm
Występowanie: góry i wyżyny środkowej i południowej Europy, przez Polskę przechodzi północna granica zasięgu (Mużaków – Żary – Trzebnica – Kalisz – Koluszki – Siedlce – Lublin – Zamość – Tomaszów Lubelski)

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Jasnota purpurowa

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Czerwony i różowy, Kwiecień, Lipiec, Maj, Marzec, Październik, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Nasiona rozsiewane są przez mrówki, które zjadając pożywne elajosomy (bogate w substancje odżywcze, mięsiste wyrostki, otaczające nasiona) rozwlekają je po okolicy.

Występowanie

Siedlisko: pola, ogrody, parki, przydroża, zarośla, miejsca ruderalne, do 1800mnpm
Występowanie: prawie cała Europa

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień
  • październik

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Jasnota biała

  | Atlas Roślin, Biały, Czerwiec, Kwiecień, Lipiec, Maj, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Jeśli ujrzycie kiedyś „biało kwitnącą, niewielką pokrzywę”, która w dodatku nie chce parzyć, to właśnie będzie to jasnota biała. Z tego powodu zwana także głuchą pokrzywą (łac. lamium album). Po grecku lamia to „potwór morski pożerający ludzi”, bo rzeczywiście kwiaty oglądane z bliska przypominają wielką paszczę.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: miejsca ruderalne, przydroża, na glebach bogatych w azot, do 1800mnpm
Występowanie: przeważająca część umiarkowanej strefy Eurazji, po Japonię, Koreę, Himalaje

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Gwiazdnica wielkokwiatowa

  | Atlas Roślin, Biały, Czerwiec, Kwiecień, Maj | Brak komentarzy

Gatunek rośliny z rodziny goździkowatych. Występuje dziko w Europie, północnej Afryce, Małej Azji i na Syberii. W Polsce gatunek pospolity.

Występowanie

Siedlisko: lasy liściaste i mieszane, chętnie na glebach nieco piaszczystych i gliniastych
Występowanie: prawie cała Europa

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Groszek wiosenny

  | Atlas Roślin, Czerwony i różowy, Kwiecień, Maj | Brak komentarzy

W trakcie kwitnienia kwiaty zmieniają barwę z czerwonej na brudnoniebieską. Spowodowane jest to zmianą odczynu soku komórkowego z kwaśnej w młodych kwiatach na obojętną w kwiatach starszych.

Występowanie

Siedlisko: lasy liściaste i mieszane, zarośla, do 1900mnpm
Występowanie: prawie cała Europa

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Gajowiec żółty

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Kwiecień, Maj, Żółty i pomarańczowy | Brak komentarzy

Dawniej zwany także, ze względu na podobieństwo, żółtą jasnotą lub pokrzywą martwą żółtą. Nazwa rodzajowa (galeobdolon luteum) powstała z dwóch greckich słów galeegalea = kuna, tchórz i bdolos = smród, odór, podkreślając nieprzyjemny zapach roztartych liści gajowca. Być może dlatego w niektórych rejonach kraju nazywano go kocipysk lub kozipysk, które jak wiadomo różami raczej nie pachną.

Występowanie

Siedlisko: lasy liściaste, grądy, buczyny
Występowanie: prawie cała Europa

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Fiołek wonny

  | Atlas Roślin, Fioletowy, Kwiecień, Marzec, Obowiązująca | Brak komentarzy

Znany już starożytnym. W Grecji był świętym kwiatem pojawiającym się cudownie wraz z nadejściem wiosny. Ponoć po raz pierwszy wyrósł z krwi Ajaksa – greckiego wojownika, który pod Troją stanął do pojedynku z Hektorem. Wierzono, że ma właściwości antyepileptyczne, chłodzące i uśmierzające ból głowy – stąd noszono fiołkowe wianki na głowie jako antidotum na bóle. Dziś używany jako środek wykrztuśny. Od czasu gdy Arystofanes nazwał Ateny „miastem fiołkami zwieńczonym” stały się ich symbolem. W chrześcijaństwie fiołek symbolizował miłość, a także pokorę, skromność, wdowieństwo i ascezę – stąd wzięło się w literaturze określenie Matki Boskiej – „fiołek pokory”. Bardziej współcześnie „kapralem fiołkiem” nazywano Napoleona Bonaparte, który po uwięzieniu na Elbie obiecywał zwolennikom powrócić, gdy zakwitną fiołki. Dziś w mowie kwiatów oznacza „często myślę o tobie” lub „smutno mi bez ciebie”, a w perfumerii „nutę serca”. Przyjemnie pachnący olejek eteryczny zawiera iron. Używany do perfumowania kremów, szminek, pudrów i innych kosmetyków Od łacińskiej nazwy fiołka (łac. viola) pochodzi imiona Wioletta, a od greckiej (gr. ion) – Jolanta.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: jasne suche lasy i ich brzegi, zwłaszcza liściaste, zarośla, przydroża, siedliska ruderalne
Występowanie: obszar śródziemnomorski (pierwotnie tylko tu), prawie cała Europa, Ameryka Północna

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień

Fiołek sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Fiołek trójbarwny

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Fioletowy, Kwiecień, Lipiec, Maj, Obowiązująca, Październik, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Zwany dzikim lub polnym bratkiem. Roślina lecznicza – zawiera działającą moczopędnie i uszczelniającą naczynia rutynę oraz związki wykrztuśne. W medycynie ludowej używana jako środek „oczyszczający krew”. Regularne zażywanie odwaru z fiołka miało też podobno zapewniać młodym dziewczętom ładną i gładką cerę. Z krzyżówki fiołka trójbarwnego z fiołkiem żółtym i ałtajskim pochodzą bratki ogrodowe. Roślina istnieje w wielu formach różniących się kolorem kwiatów.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: pola, łąki, nieużytki, przydroża, skraje lasów i zarośli, do 1000mnpm
Występowanie: umiarkowane i subtropikalne strefy Eurazji, zawleczony do Ameryki

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień
  • październik

Fiołek sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym