Na okres wakacji już tradycyjnie mamy dla Was cztery pytania – na odpowiedzi czekamy przez całe dwa wakacyjne miesiące. Wśród osób, które przyślą poprawnę odpowiedź na przynajmniej jedno wakacyjne pytanie rozlosujemy trzy nagrody niespodzianki. Dodatkowo mamy jeszcze czwartą nagrodę specjalną dla konkursowicza, który rozwiąże nasze zadanie specjalne zamieszczone na końcu tej serii pytań. Uwaga! zadanie specjalne nie jest punktowane w Konkursie Całorocznym. Życzymy pięknego lata!
Pytanie nr 11/2025
W wakacyjnej serii pytań mamy zaszczyt przedstawić Wam fotografię obrazu namalowanego przez Piotra Klaję z Morochowa – Polaka z łemkowską duszą, jak określił go łemkowski poeta Petro Trochanowski. Piotr był człowiekiem wielu talentów i zainteresowań. Był społecznikiem, zielarzem, pośrednio też etnografem i etnologiem, autorem tekstów historycznych publikowanych w ustrzyckim wydawnictwie „Bieszczad”. Pod koniec życia malował obrazy – pejzaże, kościoły, cerkwie. Waszym zadaniem jest zidentyfikować co to za cerkiew (miejscowość, wezwanie) – dla utrudnienia nie podpowiemy czy jeszcze istnieje czy już nie.
A jeśli spodobało się Wam identyfikowanie obiektów sakralnych malowanych przez Piotra Klaję mamy dla Was zadanie specjalne – poza punktacją Konkursu Całorocznego, ale z nagrodą niespodzianką. Zerknijcie na koniec wakacyjnej serii pytań.
Odpowiedź:
Obraz przedstawia cerkiew prawosławną pw. św. Mikołaja w Lipowcu, wzniesioną w latach 1929-1930, a rozebraną w 1956 r.
Prawidłowej odpowiedzi udzielili:
Dominika Sobula 1 pkt
Hadrian Jakóbczak 1 pkt
Jolanta Guzik 1 pkt
Pytanie nr 12/2025
Wszechpanujące upały nie ułatwiają wędrówki, zwłaszcza gdy najwyższy szczyt ma ponad 2875 m npm. Na szczęście tam, gdzie Was dziś wysyłamy na pielgrzymkę popularna jest roślina, która ponoć może podratować życie podróżnika napojem. Co więcej, uważana ona bywa za naturalne narzędzie do orientacji w terenie, co znajduje odzwierciedlenie w jednej z jej nazw zwyczajowych. Jest endemitem, tak jak jej urocze zapylacze, które na pewno znacie. Czy dla Was to mało? Śmiało, w odpowiedzi podajcie imiona dwóch królów – polskiego i tego samozwańczego.
Odpowiedź:
Poszukiwana roślina to pielgrzan madagaskarski nazywany też drzewem wędrowców lub palmą wschodnio-zachodnią. Osłonki łodyg gromadzą deszczówkę, która rzekomo może służyć jako awaryjne źródło wody, a sama roślina rośnie wzdłuż linii wschód–zachód, stanowiąc prosty kompas dla zwiedzających Madagaskar. Lemury są zapylaczami tej rośliny, a ich najbardziej znany przedstawiciel, to bajkowy król Julian ubrany zwykle w koronę nawiązującą do kształtu tej rośliny. Polskim królem Madagaskaru był Maurycy Beniowski. Dla porządku dodajmy jeszcze, że najwyższym szczytem Madagaskaru jest wygasły wulkan Maromokotro mierzący 2876 m n.p.m.
Prawidłowej odpowiedzi udzielili:
Dominika Sobula 1 pkt
Bartek Bogusz 1 pkt
Hadrian Jakóbczak 1 pkt
Bożena i Staszek 1 pkt
Jolanta Guzik 1 pkt
Ania Piecuch 0.5 pkt
Pytanie nr 13/2025
Byliście kiedyś w górach, prawda? 😉 Któż nie był, kogo nie zachwyciły. Czy to bliższe czy dalsze, zapewniają fantastyczne chwile, czarodziejskie krajobrazy, magiczne widoki, baśniowe przeżycia… Majestatyczne góry i bajkowe łąki – czy da się zliczyć ile jest takich zestawień na świecie? I tak, i nie. Poszukajcie dwóch. Szukajcie daleko, na różnych kontynentach. A bajki bywają różne. Raz znajdziecie mniej oczywistą “łąkę” przy narciarskim raju nad łabędzim strumieniem, a drugi raz pod zabójczą nagą górą (ale nawet taki widok chce się zachować – np. tworząc park narodowy). W odpowiedzi podajcie proszę nazwy dwóch pasm górskich, w których leżą poszukiwane łąki.
Odpowiedź:
Rozwiązaniem zagadki są fairy meadows, czyli bajkowe łąki. Teren określany mianem, Fairy Meadow, leży nad łabędzim strumieniem (Swan Creek) u podnóża Adamant Range w górach Selkrik stanowiących część łańcucha Columbia Mountains w północnoamerykańskich Kordylierach. Dodatkowo znajduje się tam chatka turystyczna Fairy Meadow Hut (Bill Putnam Hut), będąca bazą narciarską stowarzyszenia Alpine Club of Canada. Natomiast drugie bajkowe łąki, o które pytaliśmy położone są w zachodniej części Himalajów u podnóży masywu Nanga Parbat w Pakistanie i w 1995 roku objęte zostały parkiem Fairy Meadows National Park. Jeden z naszych uważnych konkursowiczów zauważył, że 40 kilometrów na północ od poszukiwanych łąk znajduje się punkt trójstyku Himalajów, Karakorum i Hindukuszu, o który pytaliśmy rok temu w jednej z wakacyjnych zagadek
Prawidłowej odpowiedzi udzielili:
Dominika Sobula 1 pkt
Bartek Bogusz 1 pkt
Hadrian Jakóbczak 1 pkt
Bożena i Staszek 1 pkt
Jolanta Guzik 1 pkt
Pytanie nr 14/2025
Zagadka z kategorii postać, a nawet postaci. Pytamy o mężczyznę nietuzinkowego, twórcę nowatorskich idei, propagatora uczenia się przez zrozumienie zamiast pamięciowego. Dziedzinę, którą się zajmował próbował ludziom przybliżyć poprzez atrakcyjne, malownicze ilustracje. Miał dwie córki – obydwie były artystkami, choć różnych dyscyplin. Jednej z córek i ojcu poświęcono muzeum biograficzne – znajduje się ono w domu zbudowanym przez ojca. Posiadłość ma piękną nazwę – tak samo zatytułowane jest autobiograficzne dzieło córki. Jedną z córek upamiętniono też w Układzie Słonecznym, ale nie na Ziemi. Obydwie córki przyczyniły się do upamiętnienia ojca (na Ziemi), choć w różny sposób. Jedną z córek z ojcem łączy też poniekąd tytuł jej najsłynniejszego dzieła i tytuł koncepcji (teorii) wymyślonej przez niego – tylko tytuł, sama treść traktuje już o odmiennych sprawach. Natomiast pierwsze w pewnej kategorii dzieło tej samej córki jest zatytułowane tak jak jedno ze schronisk w Karpatach. Sama twórczyni nie miała zbyt wiele wspólnego z tymi górami (w odróżnieniu od Górek), ale często gościła u siebie innego artystę, który mocno inspirował się kulturą ludzi gór. W ramach odpowiedzi prosimy o podanie imienia i nazwiska ojca oraz nazwy teorii, którą w zagadce zestawiliśmy z najsłynniejszym dziełem jednej z córek.
Odpowiedź:
Naszym “zagadkowym” mężczyzną był Wacław Nałkowski, określany mianem jednego z najwybitniejszych i nowatorskich polskich geografów. Uważał geografię za naukę o związku między przyrodą a człowiekiem. Był twórcą “Teorii nieokreśloności terytorium Polski” i autorem m.in. pięciu tomów bogato ilustrowanej “Geografii Malowniczej”. Za najsłynniejsze dzieło Zofii, starszej córki Wacława, uznaje się “Granicę” i tą powieścią próbowaliśmy Was naprowadzić na “Teorię nieokreśloności terytorium Polski”. Natomiast pierwszym utworem prozą (opublikowanym w “Ogniwie”) Zofii było opowiadanie “Orlica” (1903 r.). Dom literatki był ośrodkiem życia kulturalnego Warszawy – bywali tu Witkacy, Karol Szymanowski czy Witold Gombrowicz. Muzeum Zofii i Wacława Nałkowskich znajduje się w Domu nad łąkami na wołomińskich Górkach. Pisarkę upamiętniono także nazywając jej nazwiskiem jeden z kraterów Wenus. Młodsza córka Wacława – Hanna – była rzeźbiarką, autorką kilkudziesięciu dzieł, w tym popiersia ojca do audytorium jego imienia w Instytucie Geografii Uniwersytetu Warszawskiego.
Prawidłowej odpowiedzi udzielili:
Dominika Sobula 1 pkt
Bartek Bogusz 1 pkt
Ania Piecuch 1 pkt
Hadrian Jakóbczak 1 pkt
Bożena i Staszek 1 pkt
Jolanta Guzik 1 pkt
Zadanie specjalne
Mamy zdjęcie jeszcze jednego obrazu Piotra Klai. Niestety w tym przypadku także my nie wiemy jaka świątynia jest na nim przedstawiona. Dla osoby, która pierwsza rozwiąże zagadkę i podeśle do nas wskazanie na źródła, które pozwolą ten obiekt jednoznacznie zidentyfikować, mamy specjalną nagrodę niespodziankę.
Odpowiedź:
Świątynią uwiecznioną przez Piotra Klaję na załączonej grafice okazał się być Kościół św. Katarzyny w czeskim Štramberku (Tamovice).
Prawidłowej odpowiedzi udzielili:
Piotr Nowicki
Dominika Sobula
Piotr odpowiedział na pytanie jako pierwszy (w niecałą dobę po opublikowaniu zagadki) i to do niego trafia nagroda.
Klasyfikacja Konkursu Całorocznego 2025:
| Hadrian Jakóbczak | 18 pkt |
| Dominika Sobula | 16.75 pkt |
| Jolanta Guzik | 16 pkt |
| Bożena i Staszek | 11.5 pkt |
| Ania Piecuch | 7.5 pkt |
| Aga Solarz | 5 pkt |
| Nikoletta | 4 pkt |
| Bartek Bogusz | 3.5 pkt |
| Bartłomiej Cisowski | 3 pkt |
| Andrzej Zabłocki | 3 pkt |
| Bernadetta Zawilińska | 1.5 pkt |
| Ania Walusiak | 1.5 pkt |
| Paweł Miśkowiec | 1 pkt |
| Team Rogatka | 0.5 pkt |
| Jerzy Iwanciw | 0.5 pkt |