Zwany także kapustą zajęczą. Dawniej stosowany w medycynie ludowej, a także jako przyprawa do sałatek (zamiast octu). Ze względu na dużą zawartość kwasu szczawiowego używany był dawniej w przemyśle chemicznym, póki go nie wyparł kwas szczawiowy syntetyczny.
Występowanie
Roślina trująca
Siedlisko: cieniste i nieco wilgotne lasy
Występowanie: Europa, Kaukaz, Syberia, Japonia, północna Afryka, Północna Ameryka
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Dawniej uprawiany i spożywany pod nazwą szpinaku francuskiego bądź rzymskiego. Ma właściwości diuretyczne, przeczyszczające i ściągające. Spożywany na surowo zapobiega szkorbutowi. Używany był także do farbowania.
Występowanie
Siedlisko: skały i usypiska wapienne
Występowanie: góry Europy i Azji Zachodniej, w Polsce w Tatrach i Pieninach
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Przez górali dawniej zwana także sukiennikiem, stopcem, siwymi języczkami lub kocimi łapkami. Ta ostatnia nazwa odpowiada znaczeniowo nazwie łacińskiej (leontopodium alpinum; gr. leon = lew, kot, podion = stopa, łapa). Uważana za roślinę leczniczą i magiczną – do okadzanej dymem z ziela stajni nie miała dostępu żadna zła siła. Leczono nią kolki, bóle brzucha, biegunki i gruźlicę, a w Alpach wytwarzano specjalną maść szarotkową. Na Podhalu stanowi popularny motyw zdobniczy. Po zerwaniu roślina zachowuje przez lata niezmieniony kształt i barwę, przez co stała się jedną z najbardziej pożądanych pamiątek wśród „ceprów”, a to przyczyniło się do jej masowego zrywania zarówno przez turystów jak i górali. Obyczaj ten przeniesiono zresztą w Tatry z Alp. Poza tym to co większość uważa za płatki kwiatu szarotki, to liście pokryte kutnerem, chroniącym roślinę przed nadmierna utratą ciepła i wilgoci.
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: półki skalne, szczeliny skał, murawy naskalne, wyłącznie na podłożu bogatym w węglan wapnia
Występowanie: góry Europy i Azji po Daleki Wschód, w Polsce jedynie w Tatrach
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. W Polsce występuje wyłącznie w Sudetach i Karpatach. Jest tam dość pospolity. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy lub zadomowiony.
Występowanie
Siedlisko: w reglu górnym i piętrze kosodrzewiny
Występowanie: w Polsce w wyższych pasmach Sudetów i Karpat
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa salvus znaczącego zdrowie. W starożytności przypisywano jej nie tylko zdrowotne, ale i magiczne właściwości. Egipcjanie dodawali ją do pokarmów, by zwiększyć liczebność populacji po epidemiach. Zbiorom szałwii i przygotowywaniu potraw z jej dodatkiem w Rzymie towarzyszyły określone zwyczaje, kucharza ubierano w białą tunikę i obmywano mu nogi.. Grecy i Rzymianie stosowali ją jako lekarstwo na ukąszenia węża, problemy ze wzrokiem, utratę pamięci. W średniowieczu stosowano ją jako lek na przeziębienia, gorączkę, padaczkę, choroby wątroby i zaparcia. Szałwii muszkatołowej używano jako afrodyzjaku, a także do fałszowania wina reńskiego. Arabscy uczeni twierdzili, iż spożywanie szałwii przedłuża życie. W Polsce jest uprawiana od kilkuset lat. Znane jest przysłowie „śmierć tego nie ubodzie, u kogo szałwia w ogrodzie”. W Persji i dawnych Chinach mawiano „Człowiek, który ma w ogrodzie swym szałwię, nigdy się nie starzeje”. W siedemnastym wieku szałwia miała wielkie znaczenie w handlu wymiennym – za jedną skrzynię szałwii otrzymywano trzy skrzynie zielonej herbaty. Jej aromatyczne liście wkładano także między kartki modlitewników, aby ich zapach orzeźwiał i nie pozwalał zasnąć w trakcie długich nabożeństw.
Występowanie
Siedlisko: lasy, zarośla, ziołorośla, po regiel dolny
Występowanie: góry środkowej i południowej Europy, Azja po Himalaje
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Zwany powszechnie krokusem, a przez górali także kieluchami, szafranami, tulipankami lub fijałkami. Nazwa krokus pochodzi od greckiego słowa kroke = nić, którym nazywano znamiona szafranu uprawnego, używane na Bliskim Wschodzie jako przyprawa, barwnik i w lecznictwie. Znamiona ścinano ręcznie z kawałkiem szyjki po zebraniu całych kwiatów i następnie suszono na rozgrzanych kamieniach. Zawierają żółty barwnik krocynę, z którego robiono żółtą farbę „safrę” – stąd nazwa szafran. Aby otrzymać 1kg suchego „szafranu” potrzeba 70-80tys. kwiatów!
Występowanie
Roślina lecznicza, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: łąki kośne, nawożone polany
Występowanie: Karpaty Zachodnie
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Nazwę swą wzięła od charakterystycznej barwy działek kwiatu, przypominających szachownicę. Łacińska nazwa (fritillaria meleagris) nawiązuje ponadto do mitu o Meleagrosie i opłakujących jego śmierć siostrach perliczkach (łac. fritillus = kubek do gry w kości). Ten piękny i bardzo rzadki w Polsce kwiat najmniej sympatycznie kojarzy się Brytyjczykom, którzy zwą go dzwonem śmierci (Deathbell), wdowim welonem (Widow’s Veil), głową ropuchy (Toadheads) lub wężowym kwiatem (Snakeflower).
Występowanie
Roślina trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: wilgotne łąki i zarośla
Występowanie: zachodnia, środkowa i południowa Europa, Kaukaz, w Polsce w dolinie Sanu w okol. Przemyśla oraz Szczecina i Słupska
Okres kwitnienia
Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Łacińską nazwę (traunsteinera globosa) nadano na cześć austriackiego farmaceuty Josepha Traunsteinera (1798-1850), znawcy flory Tyrolu. Jedyny krajowy storczyk posiadający „kulisty” kwiatostan.
Występowanie
Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: górskie murawy, po piętro kosówki
Występowanie: Pireneje, Jura, Alpy, Apeniny, Karpaty, w Polsce poza górami b. rzadko na przyległym niżu, w okolicach Ojcowa i Słubic
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jak wskazuje nazwa – jest bardzo podobna do stokrotki pospolitej, ale znacznie większa. Ponadto owocki stokrotnicy opatrzone są puchem kielichowym.
Występowanie
Siedlisko: murawy naskalne, głównie na podłożu wapiennym, od podnóży po piętro halne
Występowanie: Alpy, Jura, Apeniny, góry Półwyspu Bałkańskiego, Karpaty, w Polsce w Pieninach i Tatrach, w naszym kraju przebiega północno-wschodnia granica zasięgu
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
Jeden z niewielu kwiatków kwitnących prawie cały rok – czasem nawet podczas bezśnieżnej zimy (kwiaty wytrzymują suchy mróz do -15oC). Roślina lecznicza stosowana w medycynie ludowej do leczenia gorączki, krwawień z płuc i dróg moczowych. Zawarte w niej saponiny i garbniki mają działanie wykrztuśne i przeciwzapalnie.
Występowanie
Roślina lecznicza
Siedlisko: łąki, pastwiska, murawy, przydroża, w górach po piętro kosówki
Występowanie: Europa, Azja Mniejsza, Madera, zawleczona do Ameryki Północnej i Nowej Zelandii
Okres kwitnienia
Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym
