Category

Atlas Roślin

Kokorycz pusta

  | Atlas Roślin, Fioletowy, Kwiecień, Maj, Marzec | Brak komentarzy

Najczęstsza spośród polskich kokoryczy. Kokorycze są roślinami trującymi, zawierającymi alkaloidy silnie działające na system nerwowy – niektóre z nich mają silne działanie halucynogenne. Zawartość alkaloidów wykorzystywano również w medycynie ludowej i w homeopatii. Pusta – bo ma pustą w środku bulwę korzeniową (w przeciwieństwie do kokoryczy pełnej).

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca
Siedlisko: lasy liściaste, przede wszystkim bukowe, łęgi, ogrody, zarośla
Występowanie: Europa

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień
  • maj

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Kokorycz pełna

  | Atlas Roślin, Fioletowy, Kwiecień, Maj, Marzec, Obowiązująca | Brak komentarzy

Nazwę gatunkową zawdzięcza pełnej, w przeciwieństwie do kokoryczy pustej, podziemnej bulwie, w której roślina gromadzi w poprzednim roku materiały odżywcze. Korzystając z tych zapasów kokorycz może wcześnie zakwitnąć, zanim liście drzew ocienią runo leśne. Roślina zawiera trujące alkaloidy, zwłaszcza w bulwie. Nasiona są roznoszone przez mrówki, które przyciągają zawierające tłuszcze i białka pożywne wyrostki – elajosomy.

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: widne lasy liściaste, zarośla, na glebach ubogich w wapń
Występowanie: Europa Środkowa i Południowa

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień
  • maj

Kokorycz sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Knieć górska

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Kwiecień, Maj, Żółty i pomarańczowy | Brak komentarzy

Podgatunek knieci błotnej należący do rodziny jaskrowatych. Przez niektórych botaników uważany za oddzielny gatunek – knieć górską (Caltha laeta Schott, Nyman & Kotschy).

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: miejsca wilgotne, źródliska, mokre łąki, brzegi potoków, ziołorośla i śródleśne młaki, od regla dolnego po piętro halne
Występowanie: góry Europy środkowej

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Knieć błotna

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Kwiecień, Maj, Marzec, Obowiązująca, Żółty i pomarańczowy | Brak komentarzy

Znana głównie pod nazwą kaczeniec lub kaczyniec, w niektórych rejonach kraju zwana także majówką. Roślina trująca, ale dawniej nierozwinięte pączki kwiatowe były używane jako namiastka kaparów. Knieć wabi owady sokiem, specjalnymi plamami i rysunkami, które mogą być zauważone tylko przez reagujące na ultrafiolet oczy owadów.

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: śródleśne młaki, mokre łąki, źródliska, brzegi wód
Występowanie: w całej Europie z wyjątkiem Hiszpanii i południowych Włoch, Azja, Ameryka Północna

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec

Knieć sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Klon zwyczajny

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Kwiecień, Marzec | Brak komentarzy

Dawniej uznawany za drzewo o magicznej mocy, sprawujące opiekę nad żywymi i umarłymi, mające moc odpędzania diabła. Moc tę wzmacniało pukanie w niemalowane drewno, a zwyczaj ten przetrwał do dziś. Z drewna klonowego wyrabiano „deski grobowe”, na których oddawali ducha konający – ponoć czyniło to zgon łatwiejszym. Po pogrzebie deskę wynoszono na rozstaje dróg, by duch umarłego mógł spokojnie odejść w zaświaty. Twarde i ciężkie drewno również dziś wykorzystywane jest bardzo szeroko: w meblarstwie, stolarstwie, w przemyśle samochodowym, na deszczułki posadzkowe, części maszyn, wyroby kołodziejskie, narzędzia, rękojeści, drobny sprzęt kuchenny, prawidła obuwnicze, obcasy, zabawki, futerały i części sprzętu laboratoryjnego, wyroby snycerskie, a także w lutnictwie do wyrobu mechanizmów pianin i fortepianów, boków i den instrumentów muzycznych. Amerykański kuzyn naszego klonu zwyczajnego – klon cukrowy dostarcza syropu klonowego, a jego liść stał się symbolem Kanady (znajduje się na fladze i w godle). Sprowadzono go również do Polski (np. Żelazowa Wola).

Występowanie

Siedlisko: domieszka lasów liściastych na niżu i w niższych położeniach górskich (do 1100mnpm), nie tworzy czystych drzewostanów, często sadzony wzdłuż ulic
Występowanie: Europa, Kaukaz

Okres kwitnienia

  • marzec
  • kwiecień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Kielisznik zaroślowy

  | Atlas Roślin, Biały, Czerwiec, Lipiec, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Nazywany także powojem płotowym lub lilią płotową. Roślina pnąca – ruch w poszukiwaniu podpory trwa 1 godz. i 45 min. Trujący, w medycynie ludowej stosowano kielisznik jako środek przeczyszczający.

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: płoty, ogrody, brzegi lasów łęgowych, wilgotne zarośla, szuwary, na nizinach i w niższych położeniach górskich
Występowanie: gatunek kosmopolityczny

Okres kwitnienia

  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Kąkol polny

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Czerwony i różowy, Lipiec, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Znany już z prac archeologicznych prowadzonych w osadach neolitu, epoki żelaza i czasów rzymskich. Należy do chwastów segetalnych, czyli związanych z uprawą. Dzięki wyższej kulturze rolnej i dokładnemu oczyszczaniu materiału nasiennego coraz rzadszy. Nasiona zawierają trujący glikozyd gitaginę, który w przeszłości był przyczyną zatruć mąką i kawą zbożową.

Występowanie

Roślina trująca
Siedlisko: pola zbóż
Występowanie: Europa, umiarkowane strefy Azji, północna i południowa Azja, Ameryka Południowa, Australia, Nowa Zelandia

Okres kwitnienia

  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Kalina koralowa

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Maj | Brak komentarzy

Nazwa kaliny (łac. viburnum opulus) może pochodzić od łacińskiego viere = tkać, wić lub vimen = wiotka gałązka, witka – w obu przypadkach pasuje to do miękkich gałązek kaliny. Wyrabiano z nich cybuchy do fajek. Natomiast opulus było rzymską nazwą klonu, przeniesioną na kalinę ze względu na kształt jej liści. Owoce, o właściwościach przeciwkrwotocznych i rozkurczających mięśnie gładkie, wykorzystywane były w medycynie ludowej jako środek zapobiegający poronieniom. Można z nich przyrządzać również kompoty, soki, syropy, konfitury i sosy, a także dodawać je do ciast. Zawarty w nich czerwony barwnik jest używany do barwienia napojów, także alkoholowych. Od nich też wzięła się polska nazwa gatunkowa. Rozbieżne są opinie co do toksyczności owoców, według niektórych zdatne są do spożycia dopiero po przemrożeniu, według innych można je bez przykrych konsekwencji spożywać na surowo. Na pewno trujące są liście i korowina.

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod częściową ochroną
Siedlisko: wilgotne lasy, zarośla, w górach w piętrze pogórzy
Występowanie: Europa, zachodnia Syberia, zachodnia i środkowa Azja, północno-zachodnia Afryka

Okres kwitnienia

  • maj
  • czerwiec
  • lipiec

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Jodła pospolita

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Kwiecień, Maj, Obowiązująca | Brak komentarzy

Dzieje jodły, jak ustalili uczeni, sięgają 70 tysięcy lat wstecz, a jej nazwa (łac. abies alba), nawiązująca do pokroju drzewa, pochodzi z sanskrytu (sans. abh = obfitość, być bujnym). W starożytności jodła poświęcona była w Grecji bogini Artemidzie – dziewiczej bogini lasów i opiekunce dzikich zwierząt. Starożytny Rzym przejął od Greków kult jodły wykorzystując jej „wróżebne” właściwości. Również u Żydów jodła była drzewem boskim, z niej to budowano przybytki sakralne (np. w świątyni Salomona belki stropowe były z drewna jodłowego). Generalnie wszędzie tam, gdzie występuje jodła w kulturze licznych narodów – jest ona drzewem świętym, ale u Rumunów (Dacja) jest to drzewo najświętsze. W Polsce jodła nie miała wprawdzie takiego kultu jak na południu Europy, ale otaczana była szacunkiem. Zwłaszcza górale w wielu pieśniach zwyczajowych i obrzędach odwołują się do jodły i jej magicznych, ale życzliwych dla człowieka właściwości. Wierzyli w jej lecznicze właściwości, sadzając chorych pod pniem jodły, co miało im przywrócić zdrowie. Samo siedzenie uzdrowić zapewne nie może, ale napar ze świeżych pędów i pąków pomaga na choroby płucne. Słynna była tzw. „Gruba Jodła” rosnąca pod Zawoją opisana w 1906 roku przez Hugo Zapałowicza. Miała ona obwód pierśnicy 676 cm, a szacowano ją na 600 lat. Pień tej jodły przetrwał do dziś i znajduje się w Nadleśnictwie Sucha Beskidzka. Aktualnie najstarsza jodła rośnie koło Zawoi i ma 435 lat, a obwód 640 cm. Jodła jest gatunkiem niezwykle czułym na zanieczyszczenia – stanowi jeden z bioindykatorów skażenia środowiska. Rośnie na terenach górskich – niektóre jej gatunki rosną nawet na wysokości 4000mnpm w Himalajach. Miękkiego drzewa jodłowego używano do wyrobu instrumentów muzycznych, a także na maszty okrętowe.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: dolnoreglowe lasy mieszane z bukiem lub świerkiem lub czyste drzewostany (Puszcza Jodłowa w Górach Świętokrzyskich), do 1000mnpm, w Tatrach do 1400mnpm
Występowanie: góry i wyżyny środkowej i południowej Europy, przez Polskę przechodzi północna granica zasięgu (Mużaków – Żary – Trzebnica – Kalisz – Koluszki – Siedlce – Lublin – Zamość – Tomaszów Lubelski)

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Języcznik zwyczajny

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Rzadka paproć o charakterystycznych wydłużonych, całobrzegich, zimotrwałych liściach. Przypominają nieco języki – stąd jej polska nazwa. Liście wyróżniają języcznik spośród wszystkich naszych paproci, posiadających liście zawsze podzielone.

Występowanie

Roślina pod ścisłą ochroną
Siedlisko: cieniste lasy liściaste, bukowo-jaworowe, na wapiennych skałach
Występowanie: zachodnia i środkowa Europa, Kaukaz, daleki Wschód, północna Afryka, Ameryka Północna, w Polsce dość częsty w Pieninach, rzadko w Tatrach Zachodnich i Beskidzie Sądeckim, Pogórzu Sudeckim, Wyżynie Małopolskiej i w Opolskim.

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym