Category

Lipiec

Wierzba alpejska

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Maj | Brak komentarzy

Kora wszystkich wierzb zawiera wiele garbników stosowanych do garbowania skór oraz salicylan o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwzapalnym i przeciwbólowym – prototyp znanej na całym świecie Aspiryny (czyli kwasu acetylosalicylowego).

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: skały, murawy, na podłożu bogatym w węglan wapnia, głównie w piętrze kosówki i halnym
Występowanie: Alpy Wschodnie, Karpaty, Macedonia, w Polsce tylko w Tatrach

Okres kwitnienia

  • maj
  • czerwiec
  • lipiec

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wielosił błękitny

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Lipiec, Niebieski, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Łacińska nazwa rodzajowa (łac. polemonium coeruleum) pochodzi z greki (gr. polemos = wojna) i ma związek podobno ze sporem między dwoma władcami Polemonem z Pontu i Filetajrem z Kapadocji o to, który z nich pierwszy odkrył jego właściwości lecznicze. Ponownie „odkryto” roślinę w byłym ZSRR, przy okazji poszukiwania w miejscowej florze środka wykrztuśnego, zamiennika sprowadzanej krzyżownicy wirginijskiej. Okazało się, że zawiera również substancje silnie uspokajające (ok. 10 razy silniejsze od waleriany), obniżające cholesterol, ciśnienie krwi oraz przyspieszające krzepnięcie. Stosuje się go w chorobach układu oddechowego, nerwicy i chorobie wrzodowej. W krajach anglosaskich zwany jest jakubową drabiną („Jacob’s ladder”) z powodu charakterystycznego układu liści.

Występowanie

Roślina lecznicza, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: wilgotne łąki i torfowiska niskie, rumowiska skale, wilgotne lasy, brzegi potoków, do 1500mnpm
Występowanie: umiarkowane strefy Eurazji i Ameryki Północnej

Okres kwitnienia

  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Widłak wroniec (wroniec widlasty)

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień | Brak komentarzy

Przez górali zwany nietotą. Wroniec odróżnia się do pozostałych widłaków nieobecnością kłosów zarodnionośnych (zarodnie wykształcają się w kątach liści). Od wykiełkowania zarodnika do osiągnięcia pełnej dojrzałości mija ok. 20 lat. Ziele wrońca zawiera trujące alkaloidy (likopodynę i selaginę), a wywar z niego był niegdyś używany jako środek przeciw pchłom i wszom.

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: lasy zwłaszcza świerkowe, zarośla kosówki, wysokogórskie murawy
Występowanie: kosmopolityczna roślina górska, niewystępująca jedynie w rejonach suchych oraz strefie sub- i tropikalnej

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień
  • październik

Widłak sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Widłak jałowcowaty

  | Atlas Roślin, Drzewa / Krzewy / Trawy / Rośliny nienasienne, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Nazwa łacińska rodzaju widłaków (lycopodium) wywodzi się od dwóch greckich słów lycos = wilk, podion = łapka, a powstała z przekładu XVI-wiecznej niemieckiej jej nazwy. Polska nazwa nawiązuje do widlasto rozgałęzionych pędów. Zarodników (których zbiór do niedawna był dozwolony) używano w medycynie ludowej, a także w odlewnictwie, do wyrobu sztucznych ogni i w przemyśle farmaceutycznym do produkcji zasypek i pudrów. Ziele zawiera trujące alkaloidy (likopodynę i annotynę).

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: cieniste, wilgotne lub torfiaste lasy iglaste, mieszane, zarośla kosówki
Występowanie: północna i środkowa Europa, północna Azja, Ameryka Północna

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Widłak sp. roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Wiązówka błotna

  | Atlas Roślin, Biały, Czerwiec, Lipiec, Sierpień | Brak komentarzy

Nazywana także królową łąk (krakowskie), kozią brodą (kieleckie) i kropidłem błotnym (kujawskie). Stosowana od Starożytności do zwalczania bólów stawowych, następnie popadła w zapomnienie. Ponowny renesans datuje się od XVI wieku, kiedy to podawano w zielnikach przepis, że „pijąc wywar z kwiatów gotowanych z winem pozbywasz się gorączki”, w XVII wieku umieścił ją w swoim „Dykcyonarzu Roślinnym” Kluk. Stosowano ją do zwalczania pasożytów przewodu pokarmowego, przy krwotokach i biegunkach, a na Ukrainie do leczenia nowotworów. W 1830r wyekstrahowano z wiązówki po raz pierwszy salicylany o właściwościach przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych. 60 lat później firma Bayer wyprodukowała sztuczny kwas acetylosalicylowy, nazywając go Aspiryną, od dawnej łacińskiej nazwy wiązówki Spirea almaria. Obecnie wykorzystuje się jej właściwości w leczeniu przeziębień i w chorobie reumatycznej. Ponadto dawniej otrzymywano z liści żółtozielony barwnik do tkanin. Stosowano ją także do aromatyzowania piwa i wódek. Roślina nie wytwarza nektaru, a zapylające ją owady przywabia jedynie jego obietnicą – lekkim zapachem.

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: brzegi stawów i rzek, bagna, mokre łąki, rowy, w Karpatach po piętro kosodrzewiny
Występowanie: strefy umiarkowane Europy i północnej Azji

Okres kwitnienia

  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Urzet barwierski

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Lipiec, Maj, Żółty i pomarańczowy | Brak komentarzy

Pochodzi z południowo-wschodniej Europy, dokąd przybył znad Morza Czarnego i Azji Mniejszej. Sprowadzony do Europy już w starożytności. Uprawiano go jako roślinę barwierską – z liści pozyskiwano cenny niebieski barwnik indygo. Wywaru z urzetu używali już starożytni Celtowie i Germanie do rytuałów. Znany był także Słowianom. Ponadto jest rośliną pastewną i miododajną. Mimo że indygo jest trujące, używano go także w ziołolecznictwie. Polska nazwa prawdopodobnie pochodzi od starogermańskiego określenia tej rośliny – wajd, pisanego uuejt, następnie błędnie skopiowanego jako urejt i ostatecznie spolszczonego do urzet. Z urzetem wiąże się też prawdopodobnie nazwa angielskiego Glastonbury – od średniowiecznego łacińskiego miana rośliny – guaisdium. Obecna łacińska nazwa gatunkowa rośliny (łac. isatic tinctoria) nawiązuje do barwiących właściwości rośliny (łac. tinctoria = barwiący, farbujący).

Występowanie

Siedlisko: przydroża, nieużytki, kamieniołomy, nasypy, winnice, na wapieniu
Występowanie: Azja, zdziczały w prawie całej Europie, Ameryce Północnej i Afryce, w Polsce na południowym-wschodzie kraju

Okres kwitnienia

  • maj
  • czerwiec
  • lipiec

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Urdzik karpacki

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Fioletowy, Kwiecień, Lipiec, Maj, Obowiązująca | Brak komentarzy

Zwany także jaślinkiem. Urdzik karpacki jest endemitem zachodniokarpackim. Liście rośliny zebrane są w przyziemną różyczkę, przytuloną do podłoża, co chroni roślinę przed nadmierną utratą ciepła. Poza nim występuje w Polsce jeszcze urdzik górski, spotykany w Beskidach Zachodnich.

Występowanie

Siedlisko: górskie lasy bukowe, jodłowe i świerkowe, łąki, hale, brzegi potoków, murawy naskalne
Występowanie: Karpaty Zachodnie, w Polsce na Pilsku, Babiej Górze, Policy, w Gorcach, na Wzniesieniu Gubałowskim i w Tatrach

Okres kwitnienia

  • kwiecień
  • maj
  • czerwiec
  • lipiec

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Tojeść pospolita

  | Atlas Roślin, Czerwiec, Lipiec, Sierpień, Żółty i pomarańczowy | Brak komentarzy

Zwana także bażanowcem, gruszkami Matki Boskiej i francowatym zielem. Zawarte w tojeści glikozydy flawonowe mają właściwości głównie ściągające, stąd stosowano ją we wszelkiego rodzaju krwawieniach i ranach. Ponoć jej właściwości lecznicze odkrył żyjący w IIIw pne. Król Tracji i Macedonii Lyzimachus i na jego cześć nadano roślinie jej łacińską nazwę (łac. lysimachia vulgaris).

Występowanie

Roślina lecznicza
Siedlisko: rowy, brzegi wód, wilgotne łąki, zarośla i lasy, w górach po regiel dolny
Występowanie: umiarkowane strefy Eurazji

Okres kwitnienia

  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień

Roślina NIE obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Tojad mocny

  | Atlas Roślin, Fioletowy, Lipiec, Obowiązująca, Sierpień, Wrzesień | Brak komentarzy

Zwany także mordownikiem lub pantofelkami Matki Boskiej. Według mitologii greckiej tojad powstał ze śliny trójgłowego psa Cerbera, stróża Hadesu. Teofrast natomiast łacińską nazwę rodzajową tojadu (aconitum firmum) wywodzi od miasta Akanos (Aconae). Korzeń zawiera bardzo trujące alkaloidy (głównie akonitynę), działające porażająco na nerwy czuciowe, płytkę motoryczną i ośrodkowy układ nerwowy. Już Pliniusz Starszy nazwał ją „arszenikiem roślinnym”. W starożytności używano jej do zatruwania strzał, a w okresie renesansu używano tojadu jako trucizny. Objawami zatrucia są nadmierne wydzielanie się śliny, duszność, drżenie, przyspieszenie tętna i oddechu. Już 0.3-2g bulw stanowi dawkę śmiertelną (10mg czystej akonityny). Stąd, pomimo że tojad był stosowany jako roślina lecznicza, został w wielu krajach wycofany.

Występowanie

Roślina lecznicza, trująca, pod całkowitą ochroną
Siedlisko: brzegi potoków, obrzeża lasów i zarośli, hale, od regla dolnego po piętro halne
Występowanie: góry Europy

Okres kwitnienia

  • lipiec
  • sierpień
  • wrzesień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym

Tłustosz alpejski

  | Atlas Roślin, Biały, Czerwiec, Lipiec, Maj, Obowiązująca, Sierpień | Brak komentarzy

W Polsce występują 3 gatunki tłustosza: alpejski, pospolity typowy i pospolity dwubarwny. Wszystkie są roślinami owadożernymi. Górna powierzchnia liści pokryta jest gruczołami wydzielającymi lepki płyn zawierający enzymy proteolityczne. Owad, który usiądzie na liściu przykleja się do niego, a ruszając się pobudza komórki do rozpoczęcia procesu trawienia. Ponowną, pełną sprawność łapania i trawienia owadów liść odzyskuje mniej więcej po tygodniu od złapania ofiary. Roślina jest zdolna do fotosyntezy, a „jedząc” owady uzupełnia jedynie braki azotu. W Szkocji tłustosz cieszy się dużym poważaniem i wiąże się z nim wiele wierzeń. Panny, które przed pocałunkiem umieszczą w ustach nieco tłustosza, mają sobie zapewnić dozgonne oddanie swojego kochanka. Natomiast bydło pasące się na tłustoszu miało być zdrowsze i odporne na czary wiedźm kradnących mleko. Jak w każdym wierzeniu jest w nich nieco prawdy: słodkawy sok tłustosza działa jak naturalny odświeżacz do ust, co przy dawniejszym poziomie higieny nie było bez znaczenia, a zawarte w nim witaminy i minerały rzeczywiście mogły poprawiać kondycję bydła. Sok z liści tłustosza działa ponadto jak podpuszczka, ścinając białka zawarte w mleku. Nazwa rodzaju nawiązuje do jakby tłustego połysku liści.

Występowanie

Roślina pod całkowitą ochroną
Siedlisko: wilgotne skały, źródliska, od regla dolnego po piętro halne
Występowanie: góry Europy, środkowa Azja, w Polsce jedynie w Tatrach

Okres kwitnienia

  • maj
  • czerwiec
  • lipiec
  • sierpień

Roślina obowiązująca na egzaminie wewnętrznym