maj 2021

Pytanie 09/2021 z dnia 1 maja 2021

Patrząc z zewnątrz na bryłę pewnej cerkwi można by powiedzieć za Harasymowiczem: „z głodnej cerkwi święci w łapciach poszli stadem w sad zdziczały”, albo i jeszcze gdzieś dalej za Kiczorę, za Magurę… Tymczasem wewnątrz obiekt prezentuje się całkiem okazale. W jakich kategoriach (jednej krajowej, a drugiej karpackiej) prym wiedzie miejscowość, w której znajduje się obiekt przedstawiony na zdjęciu?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl do 31 maja 2021 r.

Odpowiedź:

Zdjęcie przestawia wnętrze cerkwi św. Michała Archanioła w Osturni. Jest to najdalej na zachód wysunięta cerkiew grekokatolicka na Słowacji. W skali Karpat Osturnia, to najbardziej na zachód wysunięta wieś zamieszkiwana przez Rusinów. Co więcej, w miejscowości znajduje się największy słowacki „żywy skansen”. Podaje się również, że Osturnia jest najdłuższą słowacką wsią. Niektóre źródła uzupełniają, że chodzi o kategorię wsi rozciągających się nad strumieniem, inne zaś miano najdłuższej wsi przyznają Oščadnicy lub Štiavnikowi.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

Monika Mielnikiewicz 1 pkt
Łukasz Witkowski 1 pkt
Bebo 1 pkt
Icóżżezzabrza Team 1 pkt
Magdalena Kuś 1 pkt
Bartłomiej Cisowski 1 pkt
Hadrian Jakóbczak 1 pkt
Wojtek Pawlus 1 pkt
Sylwia Smela 1 pkt
Piotr Wieczorek 1 pkt

 

Pytanie 10/2021 z dnia 1 maja 2021

W tamtych czasach było nas wielu, ale w tej zagadce wystąpi nas tylko czterech. Dwóch pierwszych z nas narodziło się w pośpiechu, by walczyć o wspólną sprawę. Najpierw jeden, można by rzec, wystąpił przeciwko swoim pobratymcom, a chwilę potem pojawił się drugi, podobny do Thora. Trzeci, nasz młodszy brat, najwyższy rangą ze wszystkich, walczył wiele lat później w zupełnie innym miejscu, ale jest coś, co łączy nasze szlaki bojowe. Parę lat później, z tym samym wrogiem co on walczył na południu czwarty z nas. Nazywał się jak poeta, ale czy poetycki był jego los? Po prostu spoczął pod ziemią. Wszystko to oczywiście działo się w Karpatach. Kim lub czym jesteśmy i jak się nazywamy?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl do 31 maja 2021 r.

Odpowiedź:

Bohater i zarazem podmiot liryczny tej zagadki to… pociągi pancerne! Tak, te specjalizowane składy opancerzonych wagonów z działami, karabinami maszynowymi i własnymi załogami, swoiste lądowe okręty, miały nadawane imiona. Nic dziwnego zatem, że można sobie wyobrazić je jako walecznych wojowników, albo karpackich zbójników, jak pomyślał (niestety błędnie) jeden z uczestników. W pytaniu wzmiankowano następujących przedstawicieli tego popularnego w pierwszych dekadach XX w. rodzaju broni, szczególnie dla nas ciekawych ze względu na ich działania w Karpatach. Pierwszy to “Kozak”, powstały już w listopadzie 1918 roku w Sanoku improwizowany (“zrodzony w pośpiechu”) pociąg pancerny, walczący w wojnie polsko-ukraińskiej (“przeciwko swoim pobratymcom”) na odcinku Zagórz – Chyrów. W grudniu 1918 r. dołączył do niego “Gromobój” (a to przydomek boga piorunów – Thora). Kolejnym pancernikiem działającym na interesującym nas terenie był dopiero “Pierwszy Marszałek” (“najwyższy rangą”), we wrześniu 1939 roku wspierający z pozycji w Jordanowie siły pułkownika Maczka walczące pod Wysoką. Jordanów i Ustrzyki Dolne łączy Kolej Transwersalna. Nie bylibyśmy jednak sobą, gdybyśmy nie wtrącili jakiegoś akcentu słowackiego. Czwarty, “walczący na południu” pociąg pancerny to “Hurban”, używany przez słowackich powstańców z 1944 r. do walki z Niemcami w okolicach Bańskiej Bystrzycy. SNP, jak wiadomo, poniosło porażkę, a “Hurban”, nazwany na cześć słynnego XIX-wiecznego słowackiego pisarza, poety i budziciela świadomości narodowej, porzucony został w Čremošnianskym Tunelu (“spoczął pod ziemią”).

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

Icóżżezzabrza Team 1 pkt
Wojtek Pawlus 1 pkt
Hadrian Jakóbczak 0.5 pkt

 

Aktualna klasyfikacja Konkursu:

Icóżżezzabrza Team	20.5 pkt.
Hadrian Jakóbczak	18.75 pkt.
Monika Mielnikiewicz	17.5 pkt.
Wojtek Pawlus	17.25 pkt.
Bartłomiej Cisowski	11.25 pkt.
Łukasz Witkowski	9 pkt.
Piotr Wieczorek	7.5 pkt.
Magdalena Kuś	7 pkt.
Sylwia Smela	7 pkt.
Bebo	6.5 pkt.
Joanna Olszówka	5.5 pkt.
Józef Bem	5.5 pkt.
Andrzej Zabłocki	5 pkt.
Ania Os.	3.5 pkt.
Jarek Sołtys	3.25 pkt.
Gracja Bober-Grafik	3 pkt.
Michał Pacyna	2.5 pkt.
Dawid Knara	2 pkt
Paweł Parszywka	1.5 pkt.
Katarzyna Kiernicka	1.5 pkt.
Ania Kalińska	1.5 pkt.
Karol Olszański	1.5 pkt.
Sebastian	1 pkt.
Aga Powroźnik	1 pkt.
Michasia Hansdorfer	1 pkt.
Ania Kowalczyk	1 pkt.
Monika Matusik	1 pkt.
Bogdan Mikuła	1 pkt
Anita Dziekan	0.5 pkt.
Małgorzata-Marek Pyio	0.5 pkt