Regulamin konkursu

1. Konkurs SKPG nie jest konkursem wiedzy o Karpatach, nie jest konkursem wiedzy o górach, nie jest też konkursem wiedzy krajoznawczej. Jest po prostu konkursem SKPG. Pytania wymyślamy takie, jakie chcemy. To, że większość z nich dotyczy gór, a prawie wszystkie szeroko pojętego krajoznawstwa jest spowodowane jedynie tym, że góry to nasze główne hobby. Nie gwarantujemy, że na przykład 90% pytań będzie dotyczyło tematyki karpackiej, chociaż pewnie tak będzie.
2. W końcowej klasyfikacji konkursu każde miejsce premiowane nagrodą powinno być zajmowane przez dokładnie jedną osobę. Jeżeli po ostatnim pytaniu co najmniej dwie osoby będą miały tyle samo punktów i będą zajmować wyróżnione miejsce, zostanie rozegrana pomiędzy nimi dogrywka na zasadach określonych przez Organizatorów, która będzie trwała do czasu ustalenia ostatecznej kolejności. W przypadku, gdy jedna z osób mających wziąć udział w dogrywce zrezygnuje z niej, zostaje ona automatycznie sklasyfikowana na niższym miejscu. Jeżeli wszystkie osoby odmówią udziału w dogrywce, to zostają sklasyfikowane automatycznie na pierwszej pozycji dopuszczającej zajmowanie miejsca ex aequo i, co z tego wynika, nie otrzymają żadnych nagród.
3. Punktacja: Za właściwą odpowiedź na pytanie Uczestnik otrzymuje jeden punkt. Za odpowiedź niewłaściwą otrzymuje zero punktów. Za odpowiedź niepełną Uczestnik nie otrzymuje punktu. Jeżeli pytanie składa się z kilku niezależnych części, Organizatorzy mogą ogłosić, że do zdobycia jest jeden punkt lub ułamek punktu za każdą część pytania. W przypadku, gdy już po opublikowaniu pytania okaże się, że jego treść jest niejasna lub niejednoznaczna, Organizatorzy mogą zdecydować o przyznaniu ułamka punktu za odpowiedź częściowo poprawną.
4. Oprócz nagród zasadniczych, przyznawanych na zakończenie, Organizatorzy mogą zdecydować o przyznawaniu nagród specjalnych w trakcie trwania Konkursu według zasad ogłoszonych na początku danej edycji. W tym przypadku opisane powyżej zasady ustalania kolejności nie obowiązują – gdy kilka osób kwalifikuje się do uzyskania nagrody, zostanie ona przyznana tylko jednej z nich w drodze losowania przeprowadzonego przez Organizatorów.
5. O wszystkich kwestiach nie objętych powyższym regulaminem decydują Organizatorzy Konkursu.
6. Nagrody:Informacje o nagrodach już wkrótce!!!

Klasyfikacja konkursu po 23 pytaniach:

Pytanie nr 1/2013 z dnia 21 stycznia 2013 r.

Obiektu na powyższym zdjęciu nie trzeba chyba nikomu przedstawiać. Wiąże się on oczywiście ze znanym szczytem górskim i polaną, oraz ze sławną postacią, czarownikiem i bacą, znachorem i gazdą. Z jego osobą  związanych jest wiele legend i cudownych wydarzeń, jak choćby to w jaki sposób zdobył fundusze na postawienie tej kapliczki. Ponieważ Konkurs dopiero rusza, zapytamy po prostu o imię i nazwisko oraz przydomek tego górala. Prosimy także o odpowiedź, w jaki sposób umożliwił on wzniesienie innego obiektu sakralnego, w miejscowości znajdującej się w tej samej grupie górskiej i jaki był jego związek z tą miejscowością. 

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:
Na zdjęciu oczywiście widnieje Bulandowa Kapliczka, postawiona w Gorcach na Jaworzynie Kamienickiej, przez Tomasza Chlipałę, zwanego Bulandą oraz Sabałą Górzeckim. Była to sławna postać, bohater wielu niezwykłych, magicznych wydarzeń. Przykładem mogą być opowieści o tym, że kapliczkę ze zdjęcia oraz drugą (w Lubomierzu) postawił z funduszy pozostawionych, wg jednej z  wersji, w pobliskiej jaskini przez zbójników. Inne podania mówią o pieniądzach uzyskanych od uleczonych przez niego ludzi. Ponieważ to pierwsze pytanie, postanowiliśmy uznać odpowiedzi opisujące zarówno kapliczkę z Lubomierza jak i tamtejszy kościół – obiekt sakralny, o który nam chodziło. Jego postawienie Bulanda umożliwił przez sprawienie  sobie tylko znanym sposobem,  iż zamarzła młaka, która utrudniała transport drewna na budowę. A jego związki z tą miejscowością to małżeństwo z tamtejszą mieszkanką, mieszkanie oraz miejsce jego śmierci.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Marcela Bagierek
2. Basia Bałos
3. Aga Baran
4. Tomasz Bochenek
5. Maciek Bogdański
6. Tomasz Bujoczek
7. Marzena Celińska
8. Grzegorz Chlewicki
9. Adam „Nygus” Domagała
10. Dorota Grześkowiak
11. Magda Hesiak
12. Piotrek Jasiówka
13. Rafał Jureczko KOMAR
14. Natalia Kisza
15. Jan Kleszcz
16. Maciek Klimczak
17. Beata Klimek
18. Robert Koralewski
19. Dominik Kowalewski
20. Jola Koźbiał
21. Marta Krzak
22. Joanna Kuźba
23. Luranc Team
24. Iwona Mielnicka
25. Anna Niewiadomska
26. Agnieszka Niedziela i Jarosław Pankiewicz
27. Joanna Opyrchał
28. Lucyna Paszek
29. Bartosz Piekaruś
30. Adam Płaneta
31. Olga Płaszczewska
32. Hubert Rachubiński
33. Katarzyna Różycka
34. Małgosia Smolik
35. Helena Suchodolska
36. Grzegorz i Paweł Suder
37. Magdalena Syrek
38. Ryszard Wawiórko
39. Marek Węglarz
40. Paulina Węgrzyn
41. Małgorzata Wołczyk
42. Joanna Wylon

Pytanie nr 2/2013 z dnia 21 stycznia 2013 r.

Karpackie ( i nie tylko!!) lasy i puszcze znane są ze swej bardzo bogatej fauny. Nieliczne okazy i gatunki mogą się jednak poszczycić własnym pomnikiem, a już zupełnie wyjątkowy musi być ten zaprojektowany przez nadwornego malarza cara, znanego w dodatku ze śmiałych szkiców erotycznych. Na zdjęciu fragment monumentu o niezwykle bogatej historii. Został on jednak umiejscowiony daleko od swojej pierwotnej „siedziby” i naturalnego obszaru występowania przedstawionego zwierzęcia…Prosimy o podanie gdzie obecnie znajduje się ukazany na fotografii zwierz, gdzie pierwotnie i z jakiej okazji został ufundowany pomnik, przez kogo został zaprojektowany oraz gdzie jeszcze znajdują się repliki mniej lub bardziej wiernie kopiujące ten konkretnie posąg. Dla ułatwienia dodamy że w miejscowości gdzie obecnie znajduje się pomnik, w odległości około 400 m znajduje się kościółek w stylu zakopiańskim.

KONICA MINOLTA DIGITAL CAMERA

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Czujne oczy Uczestników Konkursu Całorocznego słusznie dopatrzyły się na zamieszonym fragmencie fotografii Spalskiego Żubra. Co w Spale, znanej współczesnym z corocznych Dożynek Prezydenckich, oraz kuźni polskich olimpijczyków trenujących w Centralnym Ośrodku Sportu robi król Puszczy Białowieskiej? Otóż do Spały trafił w 1928 roku z inicjatywy prezydenta Ignacego Mościckiego, który miał tam swoją letnią rezydencję. Pierwotnie pomnik ten stał jednak w zupełnie innym miejscu, a mianowicie w Zwierzyńcu niedaleko Białowieży. Postawiono go na pamiątkę polowania cara Aleksandra II w roku 1860, które przeszło do historii jako pierwsze polowanie carskie w Puszczy Białowieskiej. Piękny odlew naturalnej wielkości zaprojektował nadworny artysta cara Mihály A. Zichy i został umieszczony na postumencie zawierającym podstawowe informacje o tamtym wydarzeniu. Dalsze losy tego rzeźby związane są z działaniami I Wojny Światowej, oraz wycofaniem się armii rosyjskiej z tych terenów. W sierpniu 1915 roku Rosjanie wywożą pomnik, który następnie w drodze rewindykacji zabytków powraca w 1924 roku do Polski, a konkretnie na dziedziniec Zamku Królewskiego w Warszawie. Po krótkim pobycie w Muzeum Ziemi w Warszawie trafia już na stałe do Spały. Żubr wrósł w krajobraz miejscowości stając się nielada atrakcją turystyczną. Dowodem tego, jest szczególnie wyślizgana  pewna cześć ciała żubra, której dotknięcie przynosi ponoć pomyślność 😉 Obecnie, po pewnych sporach i kontrowersjach związanych z miejscem ustawienia pomnika jego repliki w skali 1:1 stoją w Hajnówce i Zwierzyńcu, natomiast miniaturowe odlewy wykonane dla znamienitszych uczestników pamiętnego polowania są rozsiane po muzeach byłego Związku Radzieckiego, m.in w Muzeum Puszczy Białowieskiej w Kaminiukach na Białorusi. Ciekawostką Spały jest również kościół p.w Matki Bożej Królowej Polski zaprojektowany zgodnie z ówczesną modą w stylu zakopiańskim uznawanym jako polski narodowy styl w architekturze. Postanowiliśmy na zachętę uznawać odpowiedzi w których pojawiają się conajmniej dwie lokalizacje replik żubra.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Marcela Bagierek
2. Basia Bałos
3. Aga Baran
4. Tomasz Bochenek
5. Maciek Bogdański
6. Tomasz Bujoczek
7. Marzena Celińska
8. Grzegorz Chlewicki
9. Adam „Nygus” Domagała
10. Iwona Franke
11. Dorota Grześkowiak
12. Magda Hesiak
13. Piotrek Jasiówka
14. Rafał Jureczko KOMAR
15. Natalia Kisza
16. Jan Kleszcz
17. Maciek Klimczak
18. Robert Koralewski
19. Dominik Kowalewski
20. Jola Koźbiał
21. Joanna Kuźba
22. Luranc Team
23. Karol Łyda
24. Iwona Mielnicka
25. Anna Niewiadomska
26. Agnieszka Niedziela i Jarosław Pankiewicz
27. Joanna Opyrchał
28. Lucyna Paszek
29. Bartosz Piekaruś
30. Adam Płaneta
31. Olga Płaszczewska
32. Hubert Rachubiński
33. Katarzyna Różycka
34. Małgosia Smolik
35. Helena Suchodolska
36. Grzegorz i Paweł Suder
37. Magdalena Syrek
38. Ryszard Wawiórko
39. Marek Węglarz
40. Paulina Węgrzyn
41. Małgorzata Wołczyk
42. Joanna Wylon

Pytanie nr 3/2013 z dnia 11 lutego 2013 r.

W wielu utworach współczesnej polskiej (i nie tylko) muzyki można odnaleźć ślady etniczne. Taka muzyka zyskuje na popularności, może dlatego, że odwołuje się do naszych korzeni i kultury oraz, jak pisano o jednym z takich twórców, „tote twoje nuty z dusy wybiyrone”. Artysta ten był założycielem i skrzypkiem prymistą w rodzinnej kapeli góralskiej i sławił od najmłodszych lat piękno swojego regionu, w kraju i zagranicą. W jego twórczości odnajdujemy liczne polanowe pieśni, pasterskie melodie,  a także tańce np. zbójnicki czy obyrtany i wiele innych. Jako laureat wielu konkursów (m.in. pewnego konkursu imienia znakomitego muzyka, spadkobiercy podhalańskiej tradycji dudziarskiej, Główna Nagroda w 1987 r.) mimo wszystko wolał grać dla swoich bliskich, najchętniej w okolicy, w której się urodził. Przez lata związany z miejscowym zespołem regionalnym, po swojej śmierci został z inicjatywy jego członków uhonorowany nadaniem imienia jednej z ulic w rodzinnej miejscowości. Jak nazywał się i skąd pochodził ten artysta? W odpowiedzi prosimy o podanie także nazwy zespołu, z którym był związany. Dla ułatwienia podpowiemy, że obok ulicy nazwanej imieniem muzyka przebiegają dwa szlaki PTTK – żółty i zielony.

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Artysta o którego pytaliśmy to Jan (częściej Jasiek) Knutelski, założyciel i prymista rodzinnej kapeli góralskiej – grał w niej z dwoma młodszymi braćmi i kuzynem. Urodził się w Krościenku nad Dunajcem na Kątach (dzisiaj ul. Kąty). Związany był mocno z miejscowym Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Pieniny”. Po jego śmierci w 1995 r., z inicjatywy członków zespołu, ulica w Krościenku otrzymała imię Jaśka Knutelskiego. Obok tej ulicy przebiegają dwa szlaki PTTK: żółty na przełęcz Szopka oraz zielony w Pieninki.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Bartosz Piekaruś
2. Jan Kleszcz
3. Robert Koralewski
4. Luranc Team
5. Anna Niewiadomska
6. Adam Płaneta
7. Magdalena Syrek
8. Jakub Wolski

Pytanie nr 4/2013 z dnia 11 lutego 2013 r.

Podczas II wojny światowej wiele unikatowych zabytków uległo całkowitemu zniszczeniu. Na zdjęciu widać część takiego właśnie budynku, który na szczęście  w latach 80 XX wieku został odbudowany. Obiekt ten jest  wyjątkowy pod względem architektonicznym. Poza nim jest jeszcze tylko jeden w Polsce, który pełnił takie same funkcje. Uważne oko dojrzy pewne elementy architektoniczne, które ułatwią rozwiązanie zagadki. Dodamy, że w obiekcie ze zdjęcia znajduje się pewien wyjątkowej urody element wystroju wnętrza, który został  podobno przywieziony aż z  Grecji. Gdzie znajduje się obiekt ze zdjęcia, jaką pełni funkcję, oraz na czym polega wyjątkowość architektoniczna tej budowli? Prosimy również o podanie, gdzie znajduje się druga budowla zaliczana do tej samej kategorii. Dla ułatwienia dodamy, że ten drugi obiekt jest w skali Polski bardzo wyjątkowy. Prosimy też o podanie fachowej nazwy  elementu wystroju wnętrza wymienionego wcześniej.

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Na załączonym fragmencie fotografii widoczny jest fragment Cerkwi Zwiastowania, będącej elementem monasteru  Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Jana Teologa w Supraślu. Jak słusznie zauważyła większość Uczestników Konkursu Całorocznego, jest to jedna z dwóch cerkwi inkastelowanych czyli obronnych, znajdujących się w Polsce. Charakterystycznymi elementami architektonicznymi, po których można było tę funkcję poznać są widoczne otwory strzelnicze oraz fragmenty wież,  znajdujące się na każdym narożniku. Dodatkową gratką jest tutaj dość unikatowe połączenie stylu gotycko – bizantyjskiego. Drugim obiektem, o który pytaliśmy, jest oczywiście uznawana za najstarszą w Polsce, murowana cerkiew obronna w Posadzie Rybotyckiej na Pogórzu Przemyskim. Problemy pojawiły się z wytypowaniem szczególnego elementu wyposażenia wnętrza, pochodzącego z Grecji. O ile określenie żyrandol jest prawidłowe to jednak niepełne, gdyż prosiliśmy o podanie fachowej nazwy tego elementu. Tak więc ten centralnie umieszczony żyrandol nosi nazwę Panikadiło lub spotykamy też nazwę Polikandelabr czyli Wieloświecznik. Jest otoczony Horosem – pierścieniem okalającym z umieszczonymi ikonami świętych. Te nazwy uznawaliśmy za prawidłowe.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Tomasz Bochenek
2. Bartłomiej Cisowski
3. Dariusz Drohomirecki
4. Rafał Jureczko KOMAR
5. Jan Kleszcz
6. Robert Koralewski
7. Luranc Team
8. Anna Niewiadomska
9. Adam Płaneta
10. Katarzyna Różycka
11. Helena Suchodolska
12. Magdalena Syrek
13. Grzegorz i Paweł Suder
14. Bartosz Piekaruś
15. Małgorzata Wołczyk
16. Joanna Wylon

Pytanie nr 5/2013 z dnia 11 lutego 2013 r.

Postać Matki Boskiej, Madonny, to najczęściej poruszany temat w sztuce chrześcijańskiej. Po soborze w Efezie nastąpił wzrost kultu maryjnego, a w kolejnych epokach ukazywano ją w całej gamie przedstawień. Nas jednak zainteresowały te z nich, na których można spotkać… rośliny, a ściślej ich owoce. Znany obraz autorstwa Botticellego Madonna z granatem, Madonna z Dzieciątkiem i gruszką Albrechta Dürera czy Madonna z czereśniami pędzla Tycjana to tylko kilka dzieł. Co ciekawe w Polsce też ich nie brakuje, w tzw. Dolnośląskiej Jerozolimie, znajduje się ciekawa rzeźba Madonny z Dzieciątkiem, trzymająca w lewej ręce także owoc granatu. Można podawać więcej coraz to innych przykładów, także z terenu Beskidów. I tu mamy na myśli ciekawe dzieło gotyckie z II poł. XV w., gdzie Matce Boskiej i Dzieciątku towarzyszy bylina, z gromady okrytonasiennych, z jadalnymi owocami, o własnościach leczniczych, np. przy hipertensji czy chorobach nerek. Ze względu na zaawansowany wiek i inne wydarzenia dzieło może się aktualnie znajdować w konserwacji, ale wkrótce powinno wrócić do stałego miejsca pobytu, nieopodal pewnego browaru. Dlatego zapytamy, gdzie w polskich Beskidach znajduje się to przedstawienie Matki Boskiej, unikalne na skalę europejską ze względu na znajdujący się na nim kwiat i jednocześnie owoc? I jakie znaczenie symboliczne ma on w tym dziele? 

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Dzieło gotyckie z II poł. XV w., o które pytaliśmy to oczywiście Madonna z poziomkami, które w skrócie symbolizują: białe płatki – niewinność, listki – Trójca, owoc – krew i męka. Oprócz tego na obrazie widoczny jest mały zielony ptaszek, symbol nadziei. Paru z Uczestników błędnie wskazało Madonnę ze Słonecznikiem z Ptaszkowej, niedaleko browaru w Grybowie –  powstała ona wcześniej niż dzieło z pytania, bo około 1420 r. Madonna z poziomkami obecnie znajduje się w konserwacji w Krakowie, ale wkrótce wróci do Żywieckiego Muzeum Miejskiego (a zatem niedaleko browaru w Żywcu), gdzie będzie można ją znów podziwiać.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Maciek Bogdański
2. Tomasz Bochenek
3. Dariusz Drohomirecki
4. Maciek Klimczak
5. Rafał Jureczko KOMAR
6. Robert Koralewski
7. Joanna Kuźba
8. Luranc Team
9. Agnieszka Niedziela i Jarosław Pankiewicz
10. Anna Niewiadomska
11. Lucyna Paszek
12. Bartosz Piekaruś
13. Adam Płaneta
14. Helena Suchodolska
15. Grzegorz i Paweł Suder
16. Magdalena Syrek
17. Jakub Wolski

Pytanie nr 6/2013 z dnia 3 czerwca 2013 r.

W pewnym mieście, na pewnym placu przed kościołem, znajduje się  pomnik, jedyny tego typu w Polsce. Jego odsłonięcie miało miejsce 8 września w pewną rocznicę. Wystawili go ludzie, odgrywający ogromną rolę w życiu gospodarczym swojego miasta, właściciele zakładów przemysłowych i politycy.

Kto był pomysłodawcą owego pomnika, w jakim stanął mieście i czyją postać czci?

Dla ułatwienia podpowiemy, że podobny pomnik powstał 17 lat wcześniej w mieście, którego nazwa pochodzi od zimnolubnego zwierzęcia, zdobiącego flagę i herb tego miasta. To jeszcze spytamy – co to za zwierzę?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Pomnik, o który pytaliśmy, znajduje się w Bielsku-Białej przed kościołem ewangelickim. Jest jedyny w swoim rodzaju ponieważ przedstawia znanego reformatora dr Marcina Lutra. Postać jest ubrana w togę, wyciąga ręce do przodu, trzymając w nich Biblię. Figurę odsłonięto 8 września 1900 r. aby uczcić 350-lecie wyznania ewangelickiego w tym mieście. Wówczas ewangelicy tworzyli niemal całą społeczność miejscowości i okolic, zaś sam pomysł wyszedł od właściciela fabryki włókienniczej w Aleksandrowicach, Heirlicha Wilhelma Förstera. Inne, nieliczne, pomniki M.Lutra w Polsce zostały usunięte zaraz po II Wojnie Światowej. Pomnik znajduje się w Bielsku-Białej, jednak kiedy powstawał to miasto nazywało się Bielsko – i tylko odpowiedzi to uwzględniające postanowiliśmy uznać. Tak więc stała czujność i pamiętajcie, że pytania w Konkursie bywają nie tylko trudne ale i podchwytliwe;) Natomiast miasto, w którym podobny pomnik powstał 17 lat wcześniej, to Asch (Aš). Nazwa miasta pochodzi od ryby – lipienia, który widnieje w jego herbie (trzy spore sztuki…).

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Maciek Bogdański
2. Bartłomiej Cisowski
3. Dariusz Drohomirecki
4. Jan Kleszcz
5. Maciek Klimczak
6. Robert Koralewski
7. Jola Koźbiał
8. Luranc Team
9. Adam Płaneta

Pytanie nr 7/2013 z dnia 3 czerwca 2013 r.

Uczestnicy naszego Konkursu dobrze wiedzą, że (cytując znanego pisarza) nie należy tracić cierpliwości – zwłaszcza szukając odpowiedzi na kolejne pytania  – cierpliwość to ostatni klucz, który otwiera drzwi. A to właśnie takie dość niezwykłe drzwi są przedmiotem tego pytania. Jak można się domyśleć po powyższej fotografii, przedstawiającej ich fragment, mają  one charakter ozdobny, m.in. ceglaste filary zdobią malownicze figury zwierząt. W latach świetności te Wrota do Lasu służyły jako reprezentacyjny wjazd na polowanie, strzegąc bezpieczeństwa zwierzyny. Gdzie znajduje i jak się nazywa ten zabytek? I jak nazywali się jego właściciele, których herb wieńczy jego szczytowe części? Dla ułatwienia podpowiemy, że tym razem odpowiedzi trzeba szukać w niewielkim oddaleniu od Beskidów.

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Brama znajduje się w tak niewielkim oddaleniu od Beskidów, że jak się dowiedzieliśmy, bywała podziwiana podczas wycieczek niektórych z Uczestników Konkursu. Zdjęcie przedstawia oczywiście bramę wjazdową do Zwierzyńca (Lasu Zwierzynieckiego) w gminie Krzeszowice, należącego do zamku Tenczyn. Kiedyś, w latach świetności, bram było cztery, przetrwała tylko ta jedna. Można tu i ówdzie dostrzec jej ozdobny charakter, pozostałości po ażurowych ramach i ozdobach oraz mniejszych bramach bocznych. Nad bramą można było dostrzec resztki herbu rodziny Potockich z Krzeszowic, jej właścicieli. 31 grudnia 2008 r. brama została wpisana do rejestru zabytków, natomiast w latach 2011–2012 poddano ją renowacji

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Maciek Bogdański
3. Marzena Celińska
4. Bartłomiej Cisowski
5. Dariusz Drohomirecki
6. Jan Kleszcz
7. Maciek Klimczak
8. Robert Koralewski
9. Jola Koźbiał
10. Luranc Team
11. Lucyna Paszek
12. Adam Płaneta
13. Katarzyna Różycka
14. Grzegorz i Paweł Suder
15. Magdalena Syrek
16. Bernadetta Zawilińska

Pytanie nr 8/2013 z dnia 3 czerwca 2013 r.

Dla nikogo nie jest tajemnicą (ani zagadką), że województwo małopolskie obfituje w zamki – zarówno świetnie zachowane jak i ich ruiny. Jeden z takich zamków jest tematem niniejszego pytania. Położony niedaleko Krakowa, w malowniczym zespole parkowym, powstał w XIV w. Ród szlachecki, jako pierwszy władający wspomnianym zamkiem, pieczętował się herbem wywodzącym się od herbu Abdank. Obecnie wstęp do zamku jest ograniczony, znajduje się tam restauracja i hotel. Jednak i współcześnie zasłynął – w jego murach powstała bestsellerowa książka autorstwa blogera, publicysty największych polskich portali internetowych i twórcy opowiadań. Powieść akcji opisuje układy sił, teorie spiskowe oraz historyczno-polityczną sensację i być może dodaje zamkowi pewnej popularności. Gdzie położony jest wspomniany zamek i jaka powieść powstała w jego murach? W jakiej bitwie zasłynął wnuk pierwszego udokumentowanego budowniczego i właściciela zamku?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Zamek wspomniany w tym pytaniu to oczywiście Korzkiew (gmina Zielonka), zbudowany przez Jana z Syrokomli. Jego wnuk zasłynął w bitwie pod Grunwaldem w 1410 r. W zamku Korzkiew powstała  powieść „Kod Władzy” Victora Orwellsky’ego.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Maciek Bogdański
2. Marzena Celińska
3. Bartłomiej Cisowski
4. Dariusz Drohomirecki
5. Jan Kleszcz
6. Maciek Klimczak
7. Robert Koralewski
8. Luranc Team
9. Lucyna Paszek
10. Adam Płaneta
11. Katarzyna Różycka
12. Grzegorz i Paweł Suder
13. Magdalena Syrek

Pytanie nr 9/2013 z dnia 11 lipca 2013 r.

W polskich górach nie brakuje szczytów cechujących się znakomitymi warunkami do uprawiania takich sportów jak paralotniarstwo czy szybownictwo. Z takimi miejscami wiąże się też sporo ciekawostek. Wystarczy wspomnieć choćby o górze Żar – w działającej tam szkole szybowcowej szkolił się za młodu polski kosmonauta Mirosław Hermaszewski. Jeśli już mowa o szybownictwie to oczywiście są inne znane beskidzkie miejsca, gdzie ten sport jest uprawiany od lat. Jedno z nich stanowi osnowę niniejszego pytania. Wiąże się bowiem z pewną ciekawą osobą, pasjonatem lotnictwa, pilotem Wojska Polskiego, który pierwsze swe kroki w powietrzu stawiał właśnie tam. W roku 1938 ten najmłodszy pilot przeleciał z wspomnianego szczytu w Bieszczadach do miejscowości oddalonej o około 270 km, ustanawiając swoisty rekord. W czasie II Wojny Światowej postać ta zasłużyła się lotami transportowymi, w ATA, w Anglii. Kim była ta osoba, z jakim sławnym Polakiem była spokrewniona? Jaką nazwę nosił szybowiec, na którym dokonano pamiętnego lotu na 270 km (opisanego powyżej w pytaniu)?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Tomasz Bochenek
3. Maciek Bogdański
4. Bartłomiej Cisowski
5. Dariusz Drohomirecki
6. Maciek Klimczak
7. Robert Koralewski
8. Jola Koźbiał
9. Luranc Team
10. Joanna Opyrchał
11. Lucyna Paszek
12. Adam Płaneta
13. Hubert Rachubiński
14. Helena Suchodolska
15. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 10/2013 z dnia 11 lipca 2013 r.

Wakacje wakacjami ale Uczestnicy Konkursu nie powinni odpoczywać od wyzwań i zagadek. Dlatego w tym pytaniu przedstawiamy zadanie, którym nie pogardziłby żaden tegoroczny szczęśliwy maturzysta. Dane są:

n – liczba pierwsza

w – wysokość pewnego szczytu w Beskidzie Żywieckim, taka że w=n*n

k – liczba, taka że: k=n+51

Natomiast wzór w+3*k to rok, w którego n-tym dniu na Wawelu odbyła się ważna uroczystość.

O jaki szczyt i jakie wydarzenie chodzi? Prosimy o podanie także wartości n, w oraz k.

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Jak przystało na dobry arkusz egzaminacyjny, także nasze zadanie nie było wolne od błędów i poprawek. Niemniej nie przeszkodziło to Uczestnikom Konkursu rozwiązać tej zagadki:

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Marcela Bagierek
2. Basia Bałos
3. Tomasz Bochenek
4. Maciek Bogdański
5. Bartłomiej Cisowski
6. Dariusz Drohomirecki
7. Maciek Klimczak
8. Robert Koralewski
9. Luranc Team
10. Lucyna Paszek
11. Adam Płaneta
12. Helena Suchodolska
13. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 11/2013 z dnia 11 lipca 2013 r.

Wakacje sprzyjają górskim wyprawom i wędrówkom, zwłaszcza tym dłuższym. Oczywiście wówczas konieczne jest znalezienie dobrego noclegu. Obok szeregu baz namiotowych i schronisk Beskidy mają do zaoferowania miejsca w chatkach studenckich. Jedna z takich chatek położona jest trochę ponad 100 km od Krakowa. Miejsce to powstało w budynku zakupionym od rodziny o patriotycznym nazwisku, wybudowanym w latach 60 ubiegłego wieku. Na początku opiekował się nim Klub Turystyczny z AGH. Schroniska takie jak to mają nie tylko wspaniały klimat, ale także dają możliwość poznania ludzi, którzy cenią sobie wieczór spędzony w towarzystwie innych górskich wędrowców. A za pracę na rzecz takiej chatki możliwy jest darmowy nocleg. Nic dziwnego, że potem powstają o nich piosenki, nie tylko turystyczne. W jakiej grupie górskiej znajduje się i jaką nazwę ma ten obiekt? Kto obecnie sprawuje nad nim pieczę?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Oczywiście to wymarzone miejsce na odpoczynek po wędrówce gorczańskimi szlakami to nic innego jak GoCha czyli  Gorczańska Chata, pod opieką właściciela – Oddziału Akademickiego PTTK w Krakowie. Pieczę nad nią sprawuje Rada Chatki i Studenckie Koło Przewodników Górskich. Kto jeszcze tam nie był? Zapraszamy w odwiedziny, wakacje to najlepsza pora!

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Marcela Bagierek
2. Basia Bałos
3. Tomasz Bochenek
4. Maciek Bogdański
5. Bartłomiej Cisowski
6. Dariusz Drohomirecki
7. Maciek Klimczak
8. Robert Koralewski
9. Jola Koźbiał
10. Luranc Team
11. Joanna Opyrchał
12. Lucyna Paszek
13. Adam Płaneta
14. Hubert Rachubiński
15. Helena Suchodolska
16. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 12/2013 z dnia 13 sierpnia 2013 r.

Kapliczki i przydrożne krzyże spotkać można podczas wędrówek zarówno szlakami, jak i bezdrożami każdego z polskich Beskidów. Poniższe zdjęcie przedstawia jeden z takich obiektów, zagubiony wśród lasów i chaszczy powoli zarastających okolicę. Co ciekawe obecne miejsce nie jest tym, w którym pierwotnie umieszczono to dzieło małej architektury sakralnej w 1903 r. Gdzie wcześniej stała ta kapliczka, dokąd ją przeniesiono? Jaki obiekt PTTK znajduje się najbliżej jej obecnego położenia? 

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Maciek Bogdański
3. Marzena Celińska
4. Bartłomiej Cisowski
5. Dariusz Drohomirecki
6. Magdalena Dziekan
7. Robert Koralewski
8. Luranc Team
9. Lucyna Paszek
10. Adam Płaneta
11. Helena Suchodolska
12. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 13/2013 z dnia 13 sierpnia 2013 r.

Ziemia beskidzka i jej okolice wydały wielu sławnych pisarzy czy poetów. Wystarczy wspomnieć choćby Emila Zegadłowicza związanego z Gorzeniem Górnym, czy Władysława Orkana z Poręby Wielkiej. Właściwie wymieniać można by długo, dlatego przejdźmy do rzeczy (i sedna pytania). Bohaterem tej zagadki jest polski pisarz socrealistyczny, urodzony na Podkarpaciu, noszący imię po władcy niemieckim, przez większą część życia związany z Krakowem oraz Warszawą. Naszą uwagę zwróciła jego najznamienitsza powieść, w której odnajdujemy motyw beskidzki: bohater wspomina swoją bieszczadzką wyprawę i polsko-ukraińskie relacje panujące na tamtych terenach. Inne ciekawe dzieło tego autora opisuje losy chłopca z podkarpackiej wsi w kontekście eksploatacji złóż ropy oraz narodowościowo-wyznaniowym (przesiedlanie ludności na Ziemie Odzyskane).

Jak nazywał się ten pisarz? Dla ułatwienia podpowiemy, że jednym z jego pseudonimów była litera S. Na tą literę zaczyna się także nazwa willi, położonej na terenie Beskidów, którą nazwano jego imieniem. Co mieściło się w tym budynku podczas okupacji? Jaki jeszcze obiekt i gdzie położony otrzymał imię pisarza, m.in. dla uczczenia pierwszej rocznicy jego śmierci?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Pisarz ukrywający się pod pseudonimem s. lub S. (ale nie tylko bo także znany jako Współpracownik, il.) to Wilhelm Mach, polski prozaik i poeta. Urodził się w Kamionce, koło Ropczyc i tam właśnie znajduje się Szkoła Podstawowa nazwana jego imieniem w 1966 r. Jego twórczość to problematyka psychologiczna i moralna wsi polskiej, a znane powieści to „Rdza”, „Góry nad czarnym morzem” czy ” Życie duże i małe”. W Gorlicach w willi Sklarczykówce (obecnie Dom Pamięci im. Wilhelma Macha) mieściła się w czasie okupacji siedziba gorlickiego Gestapo.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Maciek Bogdański
2. Marzena Celińska
3. Bartłomiej Cisowski
4. Dariusz Drohomirecki
5. Robert Koralewski
6. Luranc Team
7. Lucyna Paszek
8. Adam Płaneta
9. Helena Suchodolska
10. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 14/2013 z dnia 13 sierpnia 2013 r.

Wiele gór w tej grupie górskiej obfituje w różne atrakcje. Wieża widokowa, wyciągi narciarskie czy choćby ciekawe szlaki to tylko niektóre z nich. Jeden z szczytów w tym Beskidzie wywodzi swą nazwę od pewnego zwierzęcia. Zwolennicy innej wersji tejże nazwy nawiązują do kształtu góry. Nie ulega jednak wątpliwościom, że na tym szczycie można odnaleźć ciekawe ambony i wychodnie skalne. Stoi tu także kamień pamiątkowy ku czci Jana Pawła II, upamiętniający jego wędrówki po tym terenie. O jaką górę i grupę górską chodzi? Jakie są dwie alternatywne nazwy tego szczytu?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Maciek Bogdański
3. Bartłomiej Cisowski
4. Dariusz Drohomirecki
5. Robert Koralewski
6. Luranc Team
7. Lucyna Paszek
8. Adam Płaneta
9. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 15/2013 z dnia 19 września 2013 r.

W polskich górach nie brak śladów walk powietrznych prowadzonych podczas II Wojny Światowej. Wystarczy choćby wspomnieć gorczańskiego Liberatora, groby polskich lotników przy kościele w Orawce i wiele innych. Jeden z wojennych dni był szczególnie ciężki dla alianckiego lotnictwa, zarówno pod względem poległych i zaginionych lotników, jak i straconych maszyn. Wszystko to było wynikiem prowadzenia zmasowanych ataków na przemysł petrochemiczny południowej Polski. Natomiast nasze pytanie brzmi: gdzie wspomnianego dnia na terenie Małopolski rozbił się samolot znany z amerykańskiego filmu wojennego? W odpowiedzi prosimy o podanie nazwy miejscowości. Jak nazywał się ten samolot i jaki tytuł nosił film?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

W pytaniu chodziło oczywiście o wydarzenie z 13 września 1944 roku, kiedy to samolot B17 – „Latająca forteca” – rozbił się w Koniówce koło Czarnego Dunajca. Natomiast film „Ślicznotka z Memphis”, to amerykański dramat wojenny, w którym można do woli podziwiać wspomnianego bombowca B-17, podobnie zresztą jak w filmie „Latająca Forteca”. Dlatego postanowiliśmy też uznać odpowiedzi opisujące inny samolot B-17 – „Flak Happy Baby” – który rozbił się tego samego dnia w Wólce Zręczyckiej koło Gdowa.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Marcela Bagierek
2. Basia Bałos
3. Tomasz Bochenek
4. Maciek Bogdański
5. Bartłomiej Cisowski
6. Dariusz Drohomirecki
7. Robert Koralewski
8. Jola Koźbiał
9. Luranc Team
10. Lucyna Paszek
11. Adam Płaneta
12. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 16/2013 z dnia 19 września 2013 r.

W kolejnym pytaniu tej serii prosimy o odgadnięcie tożsamości porucznika pilota, zasłużonego lotnika Armii „Kraków”, następnie RAF-u. Pochodził on z Ziemi Myślenickiej, natomiast jego nazwisko kojarzy się z rodziną selerowatych. Mimo krótkiej służby wykazał się on walecznością i odwagą, potwierdzoną przyznanymi mu odznaczeniami, m.in. Krzyżem Virtuti Militari. Do 17 września 1939 r. przeprowadził wiele udanych przelotów, bombardowań oraz rozpoznań frontowych. Tego dnia jego samolot rozbił się podczas lądowania. Jak nazywał się ten pilot? W której eskadrze służył? 

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Pilot, bohater naszego pytania, to porucznik Stanisław Pietruszka, pochodzący z Gruszowa niedaleko Myślenic. Ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, następnie odbył praktykę w 2 pułku lotniczym w Krakowie. Jako pilot 24 eskadry rozpoznawczej w składzie lotnictwa Armii „Kraków” brał udział w walkach września 1939 r. Następnie walczył w 301 Dywizjonie Bombowym „Ziemi Pomorskiej” z Swinderby. Poniósł śmierć 23 czerwca 1941 r. w katastrofie samolotu Vickers, którego zadaniem było bombardowanie Bremy.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Tomasz Bochenek
3. Maciek Bogdański
4. Bartłomiej Cisowski
5. Dariusz Drohomirecki
6. Robert Koralewski
7. Jola Koźbiał
8. Luranc Team
9. Mateusz Murzyn
10. Lucyna Paszek
11. Adam Płaneta
12. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 17/2013 z dnia 19 września 2013 r.

Wśród wielu ciekawych górskich historii lotniczych natrafiliśmy na jedną, która szczególnie zwróciła naszą uwagę. Poniższe zdjęcia uwieczniają kolejno: – miejsce obozowiska i planowanego startu (po lewej stronie), – przygotowania, które miały miejsce pamiętnego dnia po 22.00. 

O jakiej doniosłej chwili w historii polskiego lotnictwa mowa, jakie dwa wydarzenia zniweczyły realizację tego zamierzenia? Gdzie miały miejsce te przygotowania? W ramach podpowiedzi dodamy, że pamiątkowy znaczek, wydany z tej okazji, kosztował 75 groszy. Gdzie znajduje się tablica upamiętniająca to wydarzenie i kto ją ufundował?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Ta doniosła chwila z historii polskiego (międzywojennego) lotnictwa to próba zorganizowania balonowego lotu załogowego do stratosfery. Miano tego dokonać balonem o nazwie „Gwiazda Polski”, na miejsce jego startu wyznaczono Dolinę Chochołowską w Tatrach (wrzesień 1938 r.). Niestety silny wiatr halny uniemożliwił to wydarzenie, przerwano napełnianie maszyny wodorem, natomiast przy wypuszczaniu gazu nastąpił wybuch niszczący część balonu. Start zreperowanej „Gwiazdy Polski” zamierzano powtórzyć we wrześniu 1939 r. w Sławsku, w Gorganach, ale wybuch II wojny światowej pokrzyżował realizację tego zamierzenia.

Próby startu „Gwiazdy Polski” upamiętnia tablica na ścianie schroniska PTTK na Polanie Chochołowskiej. Jej fundatorami są córki inż. Jana Szala – twórcy gondoli. Na tej tablicy znajduje się odwzorowanie znaczka, wydanego przez Pocztę Polską specjalnie na tą okazję (koszt 75 gr).

Uznaliśmy odpowiedzi podające tablicę z Doliny Chochołowskiej, chociaż pokusą było uznać tylko te, zawierające także informację o tablicy znajdującej się w Warszawie na Skwerze Gwiazda Polski. Niemniej z uwagi na górski charakter Konkursu uznano odpowiedzi uwzględniające tablicę położoną w Tatrach.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Tomasz Bochenek
3. Maciek Bogdański
4. Bartłomiej Cisowski
5. Dariusz Drohomirecki
6. Robert Koralewski
7. Luranc Team
8. Mateusz Murzyn
9. Lucyna Paszek
10. Adam Płaneta

Pytanie nr 18/2013 z dnia 24 października 2013 r.

Kontynuując w naszym Konkursie tematykę patriotyczną prezentujemy poniższe pytanie, autorstwa Adama Płanety – zwycięzcy Rundy Letniej:

W całej Polsce żołnierzy Armii Krajowej, kurierów, partyzantów upamiętniają multimedialne muzea, monumentalne pomniki, mosiężne tablice, podniosłe uroczystości. Wszystkie te wspaniałe miejsca pamięci narodowej powstają z inicjatywy polityków, władz samorządowych, działaczy społecznych, przemysłowców. Nie jest to jednak regułą. Zdarzają się również pomysły wyjątkowe – realizowane przez osoby, którym nie zawsze jest po drodze z elitami politycznymi naszego kraju. Tak było w jednym z beskidzkich miast, gdzie pamięć o bohaterach Polski Podziemnej została uczczona w sposób oryginalny i godny samego Diego Rivery. Mimo niskiego budżetu udało się uwiecznić szereg postaci zasłużonych dla konspiracji w postaci muralu, którego fragment przedstawiony jest na zdjęciu. W odpowiedzi prosimy o podanie miasta, w którym ten mural się znajduje i z czyjej inicjatywy powstał. Zapytamy również o podanie dokładnej liczby osób na nim przedstawionych oraz o wymienienie z imienia, nazwiska oraz pseudonimu trzech kurierów, którzy się na nim znaleźli. Co łączy wszystkie osoby uwiecznione na muralu poza działalnością na rzecz Polski Podziemnej? Dla podpowiedzi dodamy, że ma to związek z symbolem znajdującym się z lewej skrajnej strony muralu.

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Mural powstał w Nowym Sączu z inicjatywy Stowarzyszenia Kibiców Sandecji Nowy Sącz. Przedstawiono na nim dziesięć osób zaangażowanych w działalność na rzecz Polski Podziemnej: od lewej Roman Stramka ps.”Romek”, Konstanty Klemens Gucwa ps. “Góral”, Jan Freisler ps.”Sądecki”, Julian Zubek ps. „Tatar”, Władysław Świerczek, Kazimierz Świerczek, Leopold Kwiatkowski ps. „Tomek”, Rudolf Lenc ps.”Rudek”,  Zbigniew Ryś ps. „Zbyszek”,  Zbigniew Loshe ps. „Lupiński”.

Pytanie o liczbę osób na muralu okazało się podchwytliwe, ponieważ pierwotny projekt zakładał umieszczenie na muralu portretów ośmiu osób. Jednak w ostatniej chwili do projektu dołączono portrety braci Świerczków i w takiej postaci projekt zrealizowano. Wszyscy byli zaangażowani w działalność przerzutowo-kurierską, tak więc wystarczyło oprócz przedstawionych na zdjęciu Zbigniewa Rysia ps.”Zbyszek” i Zbigniewa Loshe ps. „Lupiński” wymienić jeszcze jedną osobę, aby skompletować imiona, nazwiska i pseudonimy trzech kurierów.

Wszyscy byli przedwojennymi sportowcami Sandecji, której godło znajduje się na muralu. Właśnie w przynależności do Sandecji należy dopatrywać się korzeni ich patriotycznej postawy. Julian Zubek ps. „Tatar” po wojnie stwierdził: „Najcenniejsze co nam dała Sandecja, oprócz oczywiście tężyzny fizycznej i kociej sprawności, to wychowanie patriotyczne”.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Tomasz Bochenek
2. Maciek Bogdański
3. Dariusz Drohomirecki
4. Robert Koralewski
5. Luranc Team
6. Adam Płaneta

Pytanie nr 19/2013 z dnia 24 października 2013 r.

Dni świąteczne od wieków generowały rozmaite ludowe tradycje, w których wątki chrześcijańskie przeplatały się z pogańskimi. Wiele tych zwyczajów pozostało żywych do dnia dzisiejszego. Jeden z nich przypominać może z grubsza funkcjonowanie np. włoskiej mafii. W opisie czytamy m.in.: „Grupa jest tylko jedna” – niedopuszczalna jest konkurencja. Każdy członek grupy posiada maskę z futra barana. Przebierańcami rządzi najważniejsza osoba, różniąca się od nich barwą stroju. Członkowie grupy posiadają odpowiednie do zajmowanego w hierarchii miejsca naszywki na spodniach. Ponadto ich tożsamość musi pozostać nieznana. Co więcej posiadają oni zmyślny atrybut, który wydaje dźwięk podobny do wystrzału. A wszystko to by zdobyć od bezbronnej ludności datki, poczęstunek ciastem lub alkoholem. Zwyczaj ten terytorialnie ograniczony był do jednej większej miejscowości i do wsi położonych od niej w kierunku zachodnim. Kiedy i gdzie opisane obchody miały (i mają) miejsce? Jaka była tradycyjna, nieprzekraczalna granica dla tych przebierańców? I jak ich nazywano (w obrębie ich typowej lokalizacji) w odróżnieniu od innych, z okolicznych wiosek?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Ten ciekawy zwyczaj to Dziady Żywieckie, zwane jukacami (lub jukaczami). Obrzęd trwał od wieczoru sylwestrowego do noworocznego popołudnia, natomiast terytorialnie ograniczał się do dzielnicy Żywca – Zabłocia i paru wiosek na południowy zachód, np. Ciśca, Węgierskiej Górki, Żabnicy czy Zwardonia. Nieprzekraczalną granicą dla jukacy była rzeka Soła i most łączący Żywiec z Zabłociem.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Tomasz Bochenek
3. Maciek Bogdański
4. Dariusz Drohomirecki
5. Robert Koralewski
6. Jolanta Koźbiał
7. Luranc Team
8. Lucyna Paszek
9. Adam Płaneta
10. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 20/2013 z dnia 24 października 2013 r.

Wraz z upadkiem PRL-u zakończyły się czasy świetności wielu ośrodków wypoczynkowych, wcześniej służących relaksowi, zarówno ludzi pracy, jak i partyjnych urzędników. Jeden z takich ośrodków dziś straszy ruinami wśród zieleni i trudno się doszukiwać jego poprzednich walorów. Jednak podjęte działania, mające na celu jego odnowę pozwalają mieć nadzieję na rychłe wskrzeszenie dawnej świetności tego miejsca. Onegdaj placówka mogła pochwalić się własnym źródłem, oczyszczalnią ścieków, salami konferencyjnymi czy basenami. Znajdowała się (jakżeby inaczej) w jednym z Beskidów, w okolicach niewielkiego boru. 

O jakie miejsce chodzi? Krewny jakiego znanego polityka tam przebywał? Dla ułatwienia dodamy, że biegnie tamtędy czerwony szlak. 

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Porównanie tych dwóch fotografii, przedstawiających przeszłą świetność i marną teraźniejszość Zespołu Domów Wypoczynkowo Szkoleniowych HPR w Porąbce-Kozubnik, chwyta za serce i skłania do przemyśleń nad jego przyszłością. Kto wie, może do tego wspaniałego miejsca w Beskidzie Małym, po jego renowacji będzie znów można zawitać, by cieszyć się odpoczynkiem. Znaną osobą okresu PRL, o którą nam chodziło był syn Leonida Breżniewa, Jurij.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Tomasz Bochenek
3. Maciek Bogdański
4. Bartłomiej Cisowski
5. Dariusz Drohomirecki
6. Robert Koralewski
7. Jolanta Koźbiał
8. Luranc Team
9. Lucyna Paszek
10. Adam Płaneta
11. Grzegorz i Paweł Suder

Pytanie nr 21/2013 z dnia 26 listopada 2013 r.

W pewnym znanym miejscu, położonym w Beskidach, stoi figura popularnego świętego. Jej pochodzenie to mniej więcej połowa XVIII wieku. Wszystko niby jak powinno być, ale jeden element przedstawienia tego świętego nie odpowiada zazwyczaj stosowanej regule. Można rzec, że przekracza ją o 2. Natomiast na filarze znajduje się herb pewnej rodziny, świadczący o pochodzeniu tego pomnika. Czego pierwotnie częścią była ta figura? Co potem wybudowano na tym miejscu? I wreszcie, o jakim świętym mowa? Dla ułatwienia dodamy, że odpowiedź leży nieopodal dalekobieżnego niebieskiego szlaku turystycznego. 

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Nie tak łatwo było zgadnąć, że pytaliśmy o figurę św. Jana Nepomucena, znajdującą się w Kalwarii Zebrzydowskiej. A jeszcze trudniej dotrzeć do informacji, że pomnik ten był częścią placu pielgrzymkowego. Umieszczono go tam w 1747 r. dla miejscowej ludności i pątników.

Nawiązuje do tego tekst z postumentu:

„BOGU NAJLEPSZEMU NAJWYŻSZEMU
NIGDY GODNIE ŚWIĘTEMU NEPOMUCENOWI
NIGDY DAREMNIE POBOŻNEMU LUDOWI CHĘTNIE MIESZCZANOM
NIGDY DALEKO PODRÓŻNYM W PORĘ MIEJSCA TEGO
PAN I DZIEDZIC JÓZEF CZARTORYSKI (…)”.

Następnie pomnik przeniesiono z placu pielgrzymkowego do aktualnego położenia, a w miejscu gdzie stał poprzednio postawiono pomnik Jana Pawła II. Na postumencie figury znajduje się herb Czartoryskich – Pogoń. Natomiast ciekawe, że nad głową świętego, w aureoli znajduje się siedem gwiazd, niezgodnie z zasadą, iż powinno być ich pięć – w nawiązaniu do pięciu cnót męczeńskich.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Dariusz Drohomirecki

Pytanie nr 22/2013 z dnia 26 listopada 2013 r.

Wspaniałe panoramy, widoki na Tatry czy zróżnicowane zabytki Szlaku Architektury Drewnianej. Ale nie te atrakcje zwróciły naszą uwagę na małą wieś górską. Mianowicie zaciekawił nas utwór znanego poety, wg którego mieszkańcy tej wioski wywodzą się od znanej dynastii, a nawet wręcz od jej założyciela, który… aż chciałoby się zacytować: „Który z ludnością (…)” – no ale nie będziemy psuć zagadki – co porabiał? Czyj to utwór i jaki gatunek literacki reprezentuje? Jaki inny znany utwór poetycki opisuje tę miejscowość?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Odpowiedzią na powyższe pytanie jest oczywiście limeryk autorstwa Wisławy Szymborskiej, który pozwolimy sobie przytoczyć poniżej:

„Twierdzą mieszkańcy wioski Jurgów,
że się wywodzą od Habsburgów,
a ściślej mówiąc od Rudolfa,
który z ludnością grał tu w golfa.
Cóż to za żer dla dramaturgów!”

Innym znanym utworem nawiązującym do tej wartej odwiedzenia miejscowości jest wiersz Jerzego Lieberta „Jurgowska Karczma”.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Basia Bałos
2. Tomasz Bochenek
3. Maciek Bogdański
4. Dariusz Drohomirecki
5. Robert Koralewski
6. Luranc Team
7. Lucyna Paszek
8. Adam Płaneta

Pytanie nr 23/2013 z dnia 26 listopada 2013 r.

Jednym z rodzajów antagonizmu jest pasożytnictwo – taka forma współżycia, w której organizm czerpie korzyści kosztem swojego żywiciela. Rzadko się zdarza, by żywiciel mógł mieć z tego jakiś pożytek. Powyższa ilustracja przedstawia budynek położony w górskiej miejscowości, który w pewien sposób wiąże się z uciążliwymi organizmami pasożytniczymi. Mianowicie w tym domu prowadził laboratorium znany naukowiec, który dzięki swoim wcześniejszym badaniom i wykorzystaniu pewnego ludzkiego pasożyta, opracował skuteczny lek na chorobę zakaźną – groźną i w wielu przypadkach śmiertelną.
Co więcej, badane przez niego pasożyty przyczyniły się do uratowania wielu ludzkich istnień, ale już w inny sposób.
Kim był ten uczony i jakie pasożyty badał? Z jaką chorobą walczył? Do kogo należał dom przedstawiony na fotografii?

Odpowiedzi prosimy przesyłać mailowo na adres: konkurs@skpg.krakow.pl

Odpowiedź:

Pasożyt z naszego pytania to wesz ludzka (inaczej odzieżowa). Gatunek ten posłużył uczonemu, profesorowi Rudolfowi Weiglowi, do hodowli Rickettsia prowazeki – czynnika etiologicznego tyfusu plamistego i wynalezienia pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tej chorobie. W czasie II wojny światowej profesor, dzięki możliwości zatrudniania w swoim „Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami” wybranych osób (jako tzw. karmicieli wszy), uratował wielu ludzi, m.in. przedstawicieli lwowskiego środowiska naukowego. Dom przedstawiony na fotografii należał do rodziny Sitowskich, a konkretnie (w czasie kiedy przebywał tam Rudolf Weigl) do Ludwika Sitowskiego i jego żony Zofii. W 1944 roku Rudolf Weigl pracował w nim, wytwarzając szczepionkę przeciwko tyfusowi.

Adam Płaneta oraz Robert Koralewski dostali ponad 1 punkt ze względów technicznych – aby tabela końcowa była zgodna z miejscami zajętymi podczas dogrywki.

Prawidłowej odpowiedzi udzielili:

1. Tomasz Bochenek
2. Maciek Bogdański
3. Dariusz Drohomirecki
4. Robert Koralewski 1.01
5. Luranc Team
6. Lucyna Paszek
7. Adam Płaneta 1.02